Abstract:

Bu araştırmanın amacı Türkçe Öğretmenliği bölümü öğrencilerinin Türkçe konuşan yabancılara yönelik metaforik algılarını ortaya çıkarmaktır. Bu amaç doğrultusunda Türkçe Öğretmenliği 3 ve 4. sınıf öğrencisi 80 öğrenciden “Yabancıların Türkçe konuşması… gibidir. Çünkü…” cümlesindeki boşlukları doldurması istenmiştir. Türkçe Öğretmenliği 3 ve 4. sınıf öğrencilerinin verdikleri yanıtlar, içerik analizlerini yapmak üzere, teker teker gözden geçirilip geçerli olmayan metaforlar ayıklanmıştır. Daha sonra “yabancıların Türkçe konuşması” kavramına yönelik geliştirilen metaforlar ve bu metaforların gerekçesi olarak gösterilen açıklamalar bilgisayar ortamına aktarılarak ham veri metinleri elde edilmiştir. Ardından bu metinler birkaç kez okunup değerlendirilmiş ve benzer özellikler taşıyan metaforlar bir araya toplanarak ortak temalar oluşturulmuş ve verilerinanaliz edilmesinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, araştırmaya katılan Türkçe Öğretmenliği 3 ve 4. sınıf öğrencilerinin % 74,1’inin yabancıların Türkçe konuşmasıyla ilgili olumlu metaforlar geliştirdiği görülürken % 25,9’ unun ise olumsuz metaforlar geliştirdiği tespit edilmiştir. Öğrencilerin geliştirdikleri olumlu metaforlar arasında frekansı en yüksek olanlar çocukların konuşmayı öğrenme süreci, farklı dilde şarkı söylemek, yeni bir devlet kurmak, kültür aktarımı şeklinde sıralanmaktadır. Söz konusu olumlu metaforlar çevre, coğrafya, spor, politik item, müzik, gıda, gelişim, özdeşim, kültür, yaratıcılık kategorileri başlığında toplanabilmektedir. Olumsuz metafor geliştiren öğrenciler ise anlaşılabilirlik, gıda ve yaratıcılık metaforlarını geliştirmiştir. Bu metaforlar ise olumsuz tutum kategorisinde değerlendirilmiştir. Ayrıca metaforik algı ifadeleri kelime bulutu yazılımı ile sonuç bölümünde görselleştirilmiştir.

Keywords: