Abstract:

Toplumsal bir belirlenim olan kadına ve erkeğe ait roller, sorumluluklar ve görevler toplumsal cinsiyet rolleri olarak adlandırılmaktadır. Henüz anne karnındayken bu belirlenimlerin etkisine giren birey, sosyalleşme sürecinde yine bu rollere maruz kalarak sonraki yaşantısında da tüm bu kalıp yargıların ve beklentilerin sergilenmesine tanık olacaktır. Özellikle toplumsal cinsiyet rollerinin birer davranış haline geldiği dönem olan ilkokul çağındaki birey, ders kitapları, kitle iletişim araçları, oyuncaklar gibi materyaller aracılığıyla doğrudan veya örtük olarak toplumsal cinsiyet eşitliğini destekleyen veya desteklemeyen bir takım etkenlerin himayesinde olacaktır. Bu nitel çalışmanın amacı, ilkokul ders kitaplarındaki toplumsal cinsiyet rollerini incelemektir. Bu bağlamda T.C. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayınlanan ve devlet okullarının 4. sınıflarında okutulması öngörülen Türkçe kitabındaki görseller ve metinler çeşitli ulamlar çerçevesinde incelenmiştir. Kullanılan bu ulamlar Kavuncu (1987), Firdevs Helvacıoğlu (1996), Pınar Sivaslıgil (2006) ve Michio Mineshima (2008) tarafından yapılan çalışmalardan derlenmiş, elde edilen bu verilere içerik analizi uygulanarak çeşitli bulgular elde edilmiştir. Çalışma sonucunda altı ulamdan birçoğunun toplumsal cinsiyet eşitliğini destekleyen bir yaklaşımla yazıldığı sonucuna ulaşılabilir.

Keywords: