Abstract:

Çocuk edebiyatının Batı’da güçlü bir şekilde ortaya çıktığı 18. yüzyıldan itibaren, çocuklara yönelik oluşturulan metinlerde öğreticiliğin mi yoksa edebî niteliğin mi baskın olacağı tartışma konusudur. Çocuk edebiyatı ürünlerinin sadece, onları kaleme alan kişilerin değer yargılarını çocuklara aktarma amacını güdemeyeceği ortadadır. Bununla beraber, hayat hakkında görüş ve tecrübesi sınırlı olan çocuk okurlara, onlar için yazılmış metinler ile yaşlarına uygun değer aktarımı yapılması da kaçınılmaz bir gerçek olarak karşımızda durmaktadır. Çalışmanın giriş kısmında, dünyada ve Türkiye’de çocuk edebiyatının ortaya çıkışına kısaca değinilmiştir. Daha sonra ise yayımı devam en uzun ömürlü çocuk dergilerinden biri olan Türkiye Çocuk dergisi hakkında bilgiler verilmiştir. Bir sonraki alt başlıkta ise Lilliputian Magazine adını taşıyan ve dünyadaki ilk çocuk dergisi olarak kabul edilen derginin dinî anlamda nasıl bir yönlendirme yaptığına değinilmiştir. Ardından Mümeyyiz ile başlayan Türk çocuk dergiciliğinde öne çıkan Çocuklara Mahsus Gazete, Çocuk Duygusu, Çocuk Sesi, Yavrutürk, Doğan Kardeş, İleri Yavrutürk, Diyanet Çocuk gibi dergilerden örneklerle çocuk edebiyatı-fikir örgüsü, yayın-devir ilişkisi üzerinde durulmuştur. Bu çalışmada çocuklar için 1981’den beri aralıksız olarak çıkan Türkiye Çocuk dergisinin 2011-2012 yıllarında çıkan yirmi dört sayısı incelenmiştir. İnceleme sonucunda, Türkiye Çocuk dergisinde Osmanlı tarihi hakkında çok miktarda bilgi verici metne rastlanmıştır. Bu metinler aracılığı ile dergide Osmanlı Dönemi yüceltilmekte ve okurda her yönden mükemmel bir Osmanlı Devleti imajı çizilmektedir. Çalışmada, veriler çocuk edebiyatı ilkeleri ışığında incelenmiş ve Türkiye Çocuk dergisinin yayın çizgisi ve yetiştirmek istediği çocuk modeli ele alınarak değerlendirmeler yapılmıştır.

Keywords: