Abstract:

İlköğretim Türkçe ders kitaplarında halk şiiri örnekleri yer almamaktadır. Bu sebeple Türkçe eğitiminde, halk şiirimizin gücünden yararlanılamamaktadır. Türkçe eğitiminde halk şiiri örnekleri, sadelik ve lirizm gücü yönünden öğrencilerin sevebilecekleri örneklerdir. Bu şiirler sayesinde öğrencilere ana dilin tümleşik dil becerileri kazandırılabilir. Fakat halk şiirimizin bu güçlü örneklerinin aşağıda taranan ders kitaplarında yer almaması büyük bir eksikliktir. Sözcüklerin fonetik ve semantik yönlerinin birbirleriyle ilişkisi, ses özelliklerinin anlamın oluşmasına ve duyguya etkisinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Lirizm yönü güçlü olan halk şiir örnekleri ile öğrenciler karşılaştırılarak, onların tümleşik dil becerileri geliştirilebilir. Bunu yaparken eğitimde yeniden yapılandırma yaklaşımına uygun olarak fonetik-semantik ilişkili şiir inceleme yöntemi ve betimsel yöntem kullanılmıştır. Bu yöntem, ses değerlerine dikkat çekerek, şâirlerin dil becerilerini ön plana çıkararak, öğrencilerin algı seviyesini arttırması, çağrışım dünyasına katkıda bulunması açısından faydalı bir yöntemdir. Seçilmiş şiirdeki sözcükler ve sözcük grupları fonetik-semantik ilişkili olarak incelenmiştir. Fonetik açıdan incelemede puanlama tablosu esas alınmıştır. Semantik açıdan incelemede kavramlaştırmalar ve şiirlerdeki duygu aktarımının şiirlerin puanları üzerine etkilerine bakılmıştır. Daha sonra elde edilen verilerle sonuçlara ulaşılmıştır. İncelenen halk şiiri örneklerinin lirizm yönünden güçlü şiirler olduğu, bu yönüyle öğrencileri duygu olarak sardığı ve dil becerilerini geliştirdiği görülmüştür. Türkçe eğitiminde halk şiirimizin gücünden yararlanmak, şâirlerin ses değeri fazla olan kelime tercihlerine dikkat çekmek, öğrencilerin dil becerilerinin gelişmesine katkıda bulunmuştur.

Keywords: