Abstract:

Tarihî Kıpçak Türkçesinin önemli bir kolu olan Ermeni Kıpçakçası XIII. yüzyıldan XV. yüzyılın sonlarına kadar konuşma dili ve din dili olarak varlığını sürdürmüş, XVI.-XVII. yüzyıllar arasında batı Ukrayna’da önemli yazılı belgeler bırakacak düzeye ulaşmıştır. Kıpçak Türklerinin konuşma dili Ermeni harfli Kıpçakça metinlerde yazı dili olarak kullanıldığından önem arz etmektedir. Bir ifadeyi daha güçlü kılmak, kavramı zenginleştirmek amacıyla ikilemeye ihtiyaç duyulur. İkileme aynı sözcüğün tekrar edilmesiyle oluşabildiği gibi yakın veya zıt anlamlı kelimelerin yahut ses benzerliği olan iki sözcüğün yan yana getirilmesiyle de oluşur. Türkçenin tarihî seyri içinde “İkileme” konusu ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir; fakat çalışmaya kaynak teşkil eden Ermeni harfli Kıpçakçada ikilemeler detaylı bir incelemeye tabi tutulmamıştır. Çalışmada Aleksandr Garkavets’in Ermeni Harfli Kıpçak Türkçesi metinlerinin tamamını esas alarak hazırladığı Kıpçakskoye Pismennoye Naslediye III, Kıpçakskiy Slovar adlı Kıpçakça sözlüğü taranmış ve Ermeni harfli Kıpçakçada tanıklanan ikilemeler oluşumları ve anlamları açısından değerlendirilmiştir.

Keywords: