Abstract:

Bir dilin söz varlığı o dilde yer alan sözcüklerle beraber atasözleri, deyimler, ikilemeler, kalıp sözler ve çeşitli anlatım kalıplarını da içermektedir. Söz varlığı içerisinde yer alan ikilemeler bulunduğu dilin anlatım gücünü zenginleştiren önemli unsurlardandır. Türkçe dünyadaki diller arasında ikilemeler bakımındanzengin dillerden biridir. Türkçeeski yazılı metinlerinden itibaren lehçelerinde ve ağızlarında çok sayıda ikileme örneğine rastlanan nadir dillerden biridir. Bu çalışmada Azerbaycan Türkçesinin ağızlarında yer alan ve yazı dilinin dışında kullanımı görülen ikilemeler ele alınacaktır. Azerbaycan Türkçesi ağızlarıyla ilgili olarak hazırlanmış olan iki ciltlik Azerbaycan Dialektoloji Lüğeti esas alınarak yapılan incelemede bu sözlükten alınan onlarca ikileme örneği Ayın-Şayın, Bėytin-Bėytin, Buruz-Buruz, Dirėt-Dirėt, ElefsınBılafsın, Hendir-Hamar, Kıtıl-Kıtıl, Lapdan-Lapa, Pay-Ruş, Pese-Püse, Şüley-Şüley, Tırış-Fırış, Üçem-Üçem, Yallı-Yapallı, Zidin-Zidin; hem sözcük türü ve yapısı bakımından hem de anlam bakımından değerlendirilmeye çalışılacaktır

Keywords: