Özet:

İnsanların iletişimi büyük oranda dil ile gerçekleşmektedir. Bir dilin söz varlığı, etkili bir iletişim kurabilmenin önemli parçalarından biridir. Söz varlığı, insanların doğumundan itibaren duydukları sözcüklerle oluşmaya başlar; çevrede, ailede ve okulda genişlemeye devam eder. Okullar özellikle de Türkçe dersi söz varlığının daha sistematik gelişmesini sağlamaktadır. Söz varlığı unsurlarının aktarılması sürecinde Türkçe ders kitapları temel araçlardan biridir. Türkçe Öğretim Programı’nda yer alan “söz varlığını geliştirme” kazanımları doğrultusunda Türkçe ders kitapları önemli bir görev üstlenmektedir. Türkçe ders kitapları; okuma, dinleme-izleme metinleri ve etkinliklerden oluşmaktadır. Okuma metinleriyle olduğu gibi dinleme metinleriyle de öğrencilerin söz varlığı geliştirilir. Bu çalışmada 5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı’ndaki dinleme ve izleme metinlerindeki söz varlığı ve sözcük sıklığı incelenmiş, söz varlığının zenginleştirilmesi için öneriler sunulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre 2151 toplam söz varlığı, 846 farklı söz varlığı tespit edilmiştir. Tema metinlerinde; 1258 isim, 458 farklı isim; 251 fiil, 125 farklı fiil; 230 fiilimsi, 177 farklı fiilimsi; 145 edat-bağlaç, 23 farklı edat-bağlaç; 10 toplam ve farklı ikileme; 35 deyim, 34 farklı deyim; 92 özel isim, 42 farklı özel isim; 4 farklı ve toplam tarih; 4 toplam ve farklı ünlem; 2 toplam ve farklı atasözü; 5 toplam, 3 farklı yansıma vardır. Dinleme ve izleme metinlerinde kalıp ifade kullanılmamıştır.

Anahtar Kelimeler: