Özet:

Cinsiyet rollerine ilişkin beklenti ve tutumlar, kadınlar ve erkeklerin eğitime erişimleri, meslek seçimleri ve kariyerlerinde önemli birer faktördür. Müzik tarihi literatüründe kadınlar, önemli müzik icracıları olarak kabul görürken, bestecilik ve müzikal yaratıcılık, daha çok erkeklerle ilişkilendirilen bir alan olarak karşımıza çıkmaktadır. Bestecilik özelinde, kadınların müzikal kanonda erkeklere oranla daha az yer buluyor olmalarının sosyal, kültürel ve ekonomik birçok nedeni mevcuttur. Bu nedenler arasında, 20. yüzyılın ilk yarısına dek kadınlara atfedilen müzikal yaratıcılık yetersizliği miti ve kadınların bestecilik eğitimine erişimlerinin kısıtlanmış olması yer almaktadır. Eğitim ve mesleki yönlendirmelerde, toplumsal cinsiyet ve cinsiyete dayalı fırsat eşitsizliği azalarak da olsa günümüzde de sürmektedir. Çalışmada, kadınların bestecilik eğitimine erişim durumları ile toplumsal cinsiyet ve cinsiyet rollerinin kariyer seçimine bestecilik özelindeki etkisi; Türkiye’de, Avrupa Akademik Müziği alanında genel müzik ve bestecilik lisans devresi öğrenimi veren kurumlardaki öğrencilerin profili, toplumsal cinsiyet bağlamında incelendi. Araştırmanın verileri, ilgili müzik öğretim kurumlarından edinilen, bu kurumlardan mezun olan kız ve erkek öğrencilerin listeleri temel alınarak toplandı. Söz konusu öğretim kurumlarından toplanan veriler, kız ve erkek öğrenci sayılarının birbirlerine oranları bakımından karşılaştırıldı. Bestecilik öğrenimine başlama yaşının ve üniversitelerin bestecilik öğretimi veren birimlerindeki öğretim elemanlarının cinsiyet bağlamındaki profili ise, lisans devresinde bestecilik öğrenimi görmüş olan 1960-1977 doğumlu kadın ve erkek besteciler özelinde ele alındı.

Anahtar Kelimeler: