Özet:

İslam dininin zamanla geniş coğrafyalara yayılmasıyla birlikte Arap dilinde meydana gelen bozulmanın önüne geçmek için Arap dil çalışmaları başlatılmıştır. Yapılan bu çalışmalar çerçevesinde yazılan eserlerde, Kur’ân, Hadis, şiir ve Arap diline müraccat edilmiş ve bunlar istişhâd olarak kullanılmıştır. İstişhâd konusu, dil kurallarını tespit etmekte önemli olduğu gibi Kur’ân âyetlerinin doğru anlaşılıp yorumlanmasında da önemli bir yere sahiptir. İlk olarak sahabe döneminde Kur’ân’ın garip kelimelerini açıklamakta kullanıldığı tahmin edilen istişhâd, daha sonraki dönemlerde âyetlerin dilsel tahlillerinde ve yorumlanmasında kullanılmıştır. Özellikle filolojik tefsirlerde çokça başvurulan yöntemlerden biri olan istişhâd, İbn ‘Âşur’un tefsirinde de önemli derecede kullanılmıştır. Bu çalışmada, Muhammed Tahir b. ‘Âşûr’un, tefsirindeki istişhâd yöntemi ele alınmıştır. Çalışmada öncelikle istişhâdın anlamı, Arap dilinde kullanılan istişhâd kaynakları ele alınmıştır. Ayrıca İbn ‘Âşûr’un tefsirinde kullandığı istişhâd metodu ve uygulamaları işlenerek istişhâddaki yöntemi ortaya konmaya çalışılmıştrı.

Anahtar Kelimeler: