Özet:

Osmanlı Devleti bünyesinde sadık millet olarak bilinen Ermeniler Tanzimat Fermanı ve Islahat Fermanı’nın azınlıklara getirdiği hakları kullanarak 1863 yılında dönemin padişahına Ermeni Milleti Nizamnamesini onaylattı. Ancak Ermeniler esas sevindiren olay 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nı Osmanlı Devleti’nin kaybetmesi oldu. Bu savaş sonrası imzalanan önce Ayastefanos Antlaşması ve sonra da Berlin Antlaşması Osmanlı Devleti’ne, Ermenilerin yoğun olarak yaşadığı Doğu Anadolu’da, ıslahat yapma yükümlülüğü getirdi. Osmanlı Devleti bu ıslahatları yapmayınca Ermeniler birçok isyan çıkardı. I. Dünya Savaşı başlayınca Osmanlı Devleti birçok cephede savaşmak zorunda kaldı. Bu cephelerden birisi Kafkas Cephesi idi. Bu cephede Osmanlı Devleti yenilince Ermeniler Doğu Anadolu’da tekrar isyanlar çıkarıp katliama başladı. Bunun üzerine Osmanlı Devleti 27 Mayıs 1915 tarihinde Ermeni Tehcir Kanunu’nu çıkardı. Ermeni Tehciri Kanunun uygulanmasında görev alanlardan birisi de Divan-ı Muhasebat Mümeyyizi Macit Bey idi. Erzincan Ermenilerinin Urfa, Suriye ve Musul Bölgesi’ne güvenli bir şekilde gönderilmesinde Macit Bey de görev aldı. 11 Aralık 1918 tarihinde ise Macit Bey Erzincan Ermeni Tehciri nedeniyle tutuklanarak Bekirağa Bölüğüne konuldu. İzmir’in işgali nedeniyle İstanbul’da güvenliğin tehlikeye düşmesi üzerine Bekirağa Bölüğündeki 78 kişi Malta Adası’na sürgüne gönderildi. Bu kişiler arasında Macit Bey de vardı. Macit Bey Malta Adası’nda İngilizler tarafından yargılanmak istendi ise de bir sonuç çıkmadı.6 Eylül 1921 tarihinde ise aralarında Macit Bey’in de olduğu 15 kişi Malta Adası’ndan kaçarak İtalya’ya geçti. Bunlardan Macit Bey İtalya’dan önce Almanya’ya oradan da Anadolu’ya geçerek Ankara’ya geldi. Ankara Hükümeti de Milli Mücadele taraftarı Macit Bey’e maaş bağladı. Malta Adası’ndan kaçan bu 15 kişi Milli Mücadele taraftarı idi. Bu nedenle Anadolu’ya geldikten sonra Ankara Hükümeti’nin değişik kurumlarında görev aldılar.

Anahtar Kelimeler: