Görüntüleme
247
İndirme
82
Sesli Dinleme
3
Şâfiî mezhebinin hicrî IV. asırdaki temsilcilerinden İbnü’l-Kās (ö. 335/946), Fevâʾidü hadîs̱i Ebî ʿUmeyr adlı cüzüyle sıra dışı sayılabilecek bir çalışma ortaya koymuş ve Hz. Peygamber’in Ebû ʿUmeyr künyesiyle bilinen küçük bir çocuğa, onun ailesine ve kuşuna yönelik ilgisini ve kuşu öldükten sonraki bir ziyaretinde ona şaka yoluyla ve secili bir üslupla “Yâ Ebâ ʿUmeyr mâ fa‘ale en-nuġayr” (Ey Ebû ʿUmeyr, ne oldu nuğayr?) şeklinde latife etmesini anlatan bir hadisten altmış vecih (hüküm, yorum, fâide) çıkarmıştır. Makale anılan eserin yazılış amacı, muhtevası ve yapısal özelliklerinin yanı sıra yazarın hüküm çıkarmadaki yaklaşım tarzını tahlil etmektedir. Ashâbü’l-vücûhtan sayılan bir fakih olarak yazarın sahip olduğu fıkhî/mezhebî kavrayış ve buna bağlı olarak nasları yorumlamada geliştirdiği lafızcı ve zahirî perspektif, onun ilgili hadisten hüküm çıkarma ameliyesine doğrudan etki etmiş ve yaklaşım tarzını belirlemiş görünmektedir. Bu küçük cüz, bir yandan yazıldığı dönemdeki hadis-fıkıh ilişkisinin bazı yönlerine ışık tutarken, aynı zamanda hadislerden hüküm çıkarmada yöntemsel eğilimlerin ve bireysel etmenlerin ne ölçüde etkili olabileceğine ve bu konuda sınırların ne kadar zorlanabileceğine de örnek teşkil etmektedir. Özet: Şâfiî mezhebinin hicrî IV. asırdaki temsilcilerinden İbnü’l-Kās (ö. 335/946), Fevâʾidü hadîs̱i Ebî ʿUmeyr adlı cüzüyle sıra dışı sayılabilecek bir çalışma ortaya koymuş ve Hz. Peygamber’in Ebû ʿUmeyr künyesiyle bilinen küçük bir çocuğa, onun ailesine ve kuşuna yönelik ilgisini ve kuşu öldükten sonraki bir ziyaretinde ona şaka yoluyla ve secili bir üslupla “Yâ Ebâ ʿUmeyr mâ faʿale en-nuġayr” (Ey Ebû ʿUmeyr, ne oldu nuğayr?) şeklinde latife etmesini anlatan bir hadisten altmış vecih (hüküm, yorum, fâide) çıkarmıştır. Eserin odağında yer alan Ebû ʿUmeyr rivayeti, özü itibariyle, Hz. Peygamber ile Enes b. Mâlik’in ailesi ve üvey kardeşi arasındaki yakın beşerî münasebetin tekil ve özel bir yönünü yansıtmaktadır. Buna rağmen sadece İbnü’l-Kās’ın değil, erken dönemlerden itibaren pek çok hadisçinin fıkhu’l-hadîs konusundaki maharetlerini sergileyebilecekleri bir örnek olarak bu hadisi seçmeleri şaşırtıcıdır. Fevâʾid fıkhî hüküm ve meseleleri merkeze alan bir bakış açısının hâkim olduğu ve nispeten klasik fıkhî şerhlerle benzeşen bir yaklaşımın sergilendiği bir eser görünümündedir. Eserde Ebû ʿUmeyr rivayetinin farklı tarikleri bir araya getirilmiş, bunlar mümkün olduğunca metin çerçevesinde ve metinsel imkânlarla değerlendirilmiş, rivayet metnindeki bazı kelimeler hükme kaynaklık etmeleri bakımından tahlil edilmiş, üslup ve muhteva açısından benzerlik gösteren ayet, hadis, haber ve görüşlere atıfta bulunulmuş, deliller arasında görülen ihtilaf ve işkâller çeşitli yollarla giderilmeye çalışılmış, zaman zaman da müellifin kişisel kanaatleri aktarılmıştır. Fevâʾid bir yandan müellifinin sahip olduğu zengin fıkıh birikimini yansıtırken, aynı zaman onun hadis bilgisi ve hadise yaklaşımı hakkında da fikir vermektedir. Müellifin yaptıkları ve yapmak istedikleri düşünüldüğünde, onun sadece fıkıhla değil, hadisle ve hadis çevreleriyle de belli düzeyde bir ilişkisi olduğu anlaşılmaktadır. İbnü’l-Kās’ın fıkıh ve hadise yönelik ilgisi, yaşadığı dönemde rivayetlerin nakline odaklanan ehl-i hadis Şâfiîleri ile fıkhî perspektifi önemseyen fukahâ Şâfiîler arasındaki gerilimi ortadan kaldırmak için onu harekete geçirmiş olmalıdır. Onun ayrıca ehl-i hadis ile ehl-i re’y arasında bir uzlaşı tesis etmeye ve tarafları orta yolda buluşturmaya çalıştığı da söylenebilir. Eser bu türden mülahazaların bir sonucu olarak kaleme alınmış görünmektedir. Ashâbü’l-vücûhtan sayılan ve mezhep imamının usûlüne bağlı kalarak içtihad eden İbnü’l-Kās, hüküm çıkarma faaliyetinde Şâfiî mezhebinin metodolojisine uygun bir tavır geliştirmiş görünmektedir. Bu bağlamda musannifin sahip olduğu fıkhî/mezhebî kavrayış ve buna bağlı olarak nasları yorumlamada geliştirdiği lafızcı ve zahirî perspektif, onun ilgili hadisten hüküm çıkarma ameliyesine doğrudan etki etmiş ve yaklaşım tarzını belirlemiştir. Bu tavır, çağdaş pek çok çalışmada değinildiği üzere, mana ile rivayet edilen ve ravi tasarruflarıyla şekillenen hadis metinlerinin değerlendirilmesi için yeterli ve uygun değildir. İbnü’l-Kās’ın, eserine konu edindiği rivayetin anlamını ortaya koymak için metni çevreleyen fiziksel, tarihsel, toplumsal ve kültürel bağlamı yeterince dikkate aldığını ve anlamı tamamlamaya yarayan metin dışı unsurları gerektiği kadar göz önünde bulundurduğunu söylemek de zordur. Bu durum, eserde kaydedilen bazı vecihlerin rivayetten hareketle çıkarılmış hükümler olmadığı, müellifin zaten sahip olduğu bilgi ve fikirlere hadis metninden dayanaklar bulduğu şeklinde bir izlenim doğurmakta ve eserde metin üzerinden geliştirilen ilmî tasarrufların doğruluğunu ve niteliğini tartışmalı hale getirmektedir. Eserde vecih yahut fâide olarak takdim edilen ve ağırlıklı olarak fıkhî-amelî bir nitelik taşıyan sonuçlar, büyük ölçüde Şâfiî mezhebine uygun olsa da, aralarında ihtilaflı olanlar da bulunmaktadır ve müellif, kendi eğilimini belli etmeden bunlara işaret etmiştir. Eserde vecihlerin sıralamasında belirgin bir sistematik görünmemektedir. Benzer içerikli vecihlerin bazen peş peşe, bazen de dağınık halde bulunduğu, ayrıca bazı vecihlerin mükerrer olduğu söylenebilir. Bazı vecihlerin bilgi değeri, doğruluğu, açıklığı ve niteliği de tartışmaya açık gözükmektedir. Bu hususta genel bir değerlendirme yapan Zeynüddîn el-Irâkī (ö. 806/1404), “Eserdeki vecihlerin bir kısmı açık, bir kısmı kapalı, bir kısmı da zorlamadır.” ifadesini kullanmıştır. Eserin muhakkiki itiraza konu olabilecek vecihlere yer yer dipnotlarda dikkat çekmiştir. Eserlerinde Ebû ʿUmeyr hadisine yer veren erken dönem hadis musannifleri, rivayete tahsis ettikleri bâb başlıklarında rivayetten altı-yedi kadar hüküm çıkarmışlardır. Bu rakam İbnü’l-Kās’ın cüzüyle mukayese edildiğinde hayli mütevazı görünmektedir. Rivayet fıkıh literatüründe de kendine yer bulmuş, çoğunlukla da Medine’nin harem bölgesi olup olması ve buna bağlı olarak bu bölgede avlanma yasağının bulunup bulunmaması bağlamında gündeme getirilmiştir. Sonuç olarak İbnü’l-Kās’ın Fevâʾidü ḥadîs̱i Ebî ʿUmeyri, yazılış amacı ve ilginç muhtevasıyla, hadis literatürünün kısa fakat yakından incelenmeye değer bir örneği olarak karşımıza çıkmaktadır. Fevâʾid, bir eserin yazılış amacının o eserin yapısı üzerinde ne kadar belirleyici olabileceğini, özel olarak da hadislerden hüküm çıkarmada sınırların ne kadar zorlanabileceğini somutlaştıran bir çalışma olarak da değerlendirilebilir. Müellifin, nassları literal ve zahirî anlamı dışına taşırmamaya ve metinden mümkün olabilecek en fazla sayıda hüküm çıkarmaya odaklanan anlam evreni, onun kişisel niyeti ve amacıyla ilgili olduğu kadar döneminin fıkıh perspektifiyle de ilgili olmalıdır. Eser özelinde müşahede edilen metinsel yaklaşım ve hüküm çıkarma yöntemi, zaman zaman metin ile hüküm arasındaki araç-amaç ilişkisini belirsizleştirmekte, bazen de önemsizleştirmektedir. Eser, belli amaçlar uğruna metinleri çevreleyen bağlamı ve tarihsel gerçekliği göz ardı etmenin sonuçlarına dair çarpıcı bir örnek oluşturmaktadır.
The fourth edition of Hicri. by the representatives of the Iblis. 335/946, Fevâhidü hadîs̱i Ebî ʿUmeyr was a work that could be considered unusual with his name, and Hz. The Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) said to a little child known as Abu Umeir, his interest in his family and bird, and the bird after his death in a visit to him by a joke and a sequel, "Yâ Abâ Umeir mâ fa'ale en-nuġayr" (O Abu Umeir, what happened to the bird? Thus, he made six hundred and a hundred and a hundred and a hundred and a hundred and a hundred and a hundred. The article evaluates the purpose of the written work, its magnificence and structural characteristics, as well as the approach of the writer to judge. As a fictional figure of the author has the fictional/mezhebî perception and accordingly the philosophical and zahirî perspective he develops in interpretation of the facts, he has directly influenced the operation of judgment from the relevant hadith and has determined the way of approach. This small booklet, on the one hand, brings light on some aspects of the hadith-fish relationship in the period in which it was written, but also shows how effective methodological trends and individual factors can be in judgment of hadiths and how difficult the boundaries can be in this regard. Thus, it is the fourth edition of the fourth edition of the fourth. by the representatives of the Iblis. 335/946, Fevâhidü hadîs̱i Ebî ʿUmeyr was a work that could be considered unusual with his name, and Hz. The Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) said to a little child known as Abu Umeir, his interest in his family and bird, and the bird after his death, in a visit to him by a joke and a sequel, "Yâ Abâ Umeir mâ faâle en-nuġayr" (O Abu Umeir, what happened to the bird? Thus, he made six hundred and a hundred and a hundred and a hundred and a hundred and a hundred and a hundred. The worship of the worship of the worship of the worship of the worship, The Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) and his brother and sister (peace and blessings of Allah be upon him) are the people of the world. Nevertheless, it is surprising that not only Ibn al-Kās, but many hadiths from the early periods have chosen this hadith as an example in which they can show their maharets on the subject of fıkhu'l-hadîs. Fevâhîd fıkhî judgments and matters are in the appearance of a work where a perspective that focuses on matters is dominant and a approach that is relatively similar to the classical fıkhî sherh. In the book, the various spheres of the Abu Umeyr rivayet were gathered together, they were evaluated as much as possible in the text frame and with the text possibilities, some words in the rivayet text were evaluated in terms of ruling sources, referred to the verses, hadiths, news and opinions that show similarities in the perspective of the righteousness, and the controversy between the evidence were tried to be resolved in various ways, and sometimes the personal claims of the righteous were transmitted. Fevâhid, on the one hand, reflects the wealth of fikh accumulation that the mutilator possesses, while at the same time gives an idea of his hadith knowledge and approach to the hadith. When it is considered to do and do what they want to do, it is clear that he has a certain level of relationship not only with the fiction, but also with the hadith and the hadith surroundings. The interest of Ibn al-Kās in fıkıh and hadise must have taken action in order to eliminate the tension between the al-Hadî al-Shâfiî and the fukahâ al-Shâfiî who are concerned with the fıkhî perspective. He can also be said that he is trying to establish an agreement between the Ehl-i Hadith and the Ehl-i Re'y and meet the sides in the middle way. It appears to have been taken as a result of such interference. As a result of this, it is important to note that, in the course of the course of the course of the course of the course of the course of the course of the course of the course of the course of the course of the course of the course of the course of the course of the course of the course of the course of the course of the course of the course of the course of the course of the course of the course. In this context, the fictional/mezhebî perception that the musannifin possesses and accordingly develops in the interpretation of the narratives, has directly influenced the operation of judgment from the relevant hadith and has determined the approach. This attitude, as pointed out in many contemporary studies, is not sufficient and suitable for the evaluation of the hadith texts that are revived with manas and formed with therapeutic savings. It is also difficult to say that Ibn al-Kās has taken sufficient consideration of the physical, historical, social and cultural context surrounding the text to reveal the meaning of the rivayet in his work and has taken sufficient consideration of the non-text elements that are useful to complete the meaning. This situation produces an impression in the form of the fact that some of the veichs recorded in the work are not ruled by motion from the rivayet, the knowledge and ideas the author already has found the basis of the hadith text and makes the accuracy and nature of the scientific savings developed through the text controversial. For example, if you do not have the right to do so, or if you have the right to do so, or if you have the right to do so, or if you have the right to do so, or if you have the right to do so, or if you have the right to do so, or if you have the right to do so, or if you have the right to do so, or if you have the right to do so, or if you have the right to do so, or if you have the right to do so, or if you have the right to do so, or if you have the right to do so, or if you have the right to do so, or if you have the right to do so, or if you have the right to do so. There is no systematic appearance in the ordering of the veehs. It can be said that the same-contained veeches are sometimes trace, sometimes disintegrated, and that some veeches are also mockers. The value of information, accuracy, clarity and nature of some vections also appears to be open to discussion. This is the reason for the righteousness of the righteous (the righteous). 806/1404: “Some of the vices in the edge are open, some closed, and some forced.” He used his expression. It is a matter of fact that there is a possibility that the people of the city will be able to see the place where they are. In the first verse of the Qur’an, the Qur’an revealed that the Qur’an was revealed in the Qur’an, and that the Qur’an was revealed in the Qur’an, and that the Qur’an was revealed in the Qur’an, and that the Qur’an was revealed in the Qur’an, and that the Qur’an was revealed in the Qur’an. This figure appears very humble when compared to the wallet of Ibn al-Kās. Rivayet has also found its place in the fictional literature, mostly in the context of the fact that Medina is the Harem region and therefore there is a ban on hunting in this region. As a result, Ibn al-Kās’s Fevââhidü ḥadîsîi Ebî ʿUmeyri, with the purpose of writing and interesting contemplation, appears to us as a short but closely studied example of the Hadith literature. Fevâhid can also be regarded as a study that defines how determining the purpose of writing of a work can be on the structure of that work, and in particular how difficult the boundaries can be made to judge from the hadiths. The meaning universe focused on not to exceed the literal and zahirical significance of the author, and to draw out the maximum number of judgments possible from the text, must also relate to the fictional perspective of the period as much as it relates to his personal intention and purpose. The text approach and the method of judgment that is used in the particular work, sometimes discerning and sometimes discerning the instrument-purpose relationship between the text and the judgment. The work provides an impressive example of the context surrounding the texts for certain purposes and the consequences of neglecting historical reality.
Alan : İlahiyat
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Benzer Makaleler
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
