Özet:

XVI. Yüzyılda Saruhan Sancağının kazalarından biri olan Gördük, aynı zamanda kazanın merkezi olan şehre de adını vermiştir. Demirci, Gördes, Akhisar kazaları gibi devamlılık sağlayamayan Gördük kazası, zaman içerisinde ortadan kalkmakla birlikte, Akhisar’da bulunan bir akarsuda adını yaşatmaktadır. XVI. Yüzyılda Kaza, Gördes ile Kayacık kazalarının batısında, Manisa ve Akhisar kazalarının kuzeyinde yer almaktadır. Bu çalışmamızda ağırlıklı olarak XVI. Yüzyılda Gördük kazasının demografik yapısı ele alınmıştır. Tek mahalleden oluşan Gördük şehri ile kaza nüfusunun önemli bir kısmının bulunduğu kırsal bölge karşılaştırmalı olarak incelenmiş, kazada yaşayan insan sayısı, bunların yerleşim birimleri, meslekleri, muafiyet gibi durumları birlikte ele alınmıştır. Böylece Gördük kazası yanında, Osmanlı Devleti ve Saruhan sancağının demografik yapısının aydınlatılmasına da katkı sağlanmaya çalışılmıştır. Çalışmamızın ana kaynaklarını Başbakanlık Osmanlı Arşivinde 165 ve 398 numara ve Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Kuyud-ı Kadime Arşivinde 115 ve 544 numara ile kayıtlı Tahrir Defterleri oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler: