Özet:

Kendisinden ihsan beklenen veya otoritesinden korkulan bir hükümdarın övgüsünün ele alındığı Cahiliye dönemi şiiri kaside, methiye,hiciv,iftihar ve tasvir olmak üzere dört temel konuyu işlemiş İslâm’ın inanç ve ahlâk prensipleri ile çelişen temalar zamanla yerini Kuran’dan mülhem İslâmî değerlere bırakmıştır.Asr-ı Saadette A‘şa ve Ka‘b b. Züheyr’in kasideleriyle başlayan Hz.Peygamber methiyeleri, Hassân b. Sâbit’le devam etmiş zamanla durum değişerek sadece Hz.Peygamber’i öven methiyeler ortaya çıkmıştır. Hz.Peygamber’i merkeze alan Esmâ-i Nebî, Sîre,Mevlid,Mirâc-nâme,Mu‘cizât-ı Nebî,Gazavât-ı Nebî, Şefâat-nâme,Kırk Hadis,Yüz Hadis vb.eserler zengin bir İslâmî edebiyatın doğmasını sağlamış, çeşitli şekil ve türlerde asırlar boyunca muhtelif eserler devamlı bir tarzda teşekkül etmiştir. Hz.Peygamber’i methetmek maksadıyla yazılan müstakil eserlerden olan Kaside-i bürde ve kaside-i bür'eler farklı olmalarına rağmen literatürde tek adla yani Kaside-i bürde adıyla tanınmakta yazıldıkları andan günümüze kadar kazandıkları itibar ve şöhretlerini devam ettirmektedirler. Eserin Hz.Peygamber sevgisini ifade etmede adeta bir ibadet telakki edilmesi, edebiyatımızda birçok tercüme, şerh, tahmis,teştir ve tezyillerin kaleme alınmasına vesile olmuştur. Şemseddin Sivâsî deHz. Peygamber’e olan sevgisini söz ve yazı ile ifade etmeye çalışmış şairlerimizden biridir.Halvetiyye tarikatının Şemsiyye kolu kurucusu olup tam adı Ahmed Şemseddin Ebu’s-Senâ b.Muhammed Ebi’l Berekât b. ÂrifHasan Zîlî es Sivâsî’dir.Yeğeni ve damadıRecebü’s-Sivâsî’nin kaleme aldığı Necmü’l-Hüdâ’dan ve diğer biyoğrafik kaynaklardan edindiğimiz bilgilere göre H.926(M.1520)’da Tokat’ın Zile kasabasında doğmuş, ilimde mesafeler katetmiş, İstanbul’da Sahn medreselerinde müderrislik yapmış,gidişattan memnun olmadığından zamanın Valisi Hasan Paşa’nın davetiyle Sivas’a hicret etmiş ,Meydan Camisi’nde vâizlik görevini yerine getirmiş, III.Mehmed’le çıktığı Eğri seferi dönüşünde de Sivas’ta 1006’da (1597)vefat etmiştir.Çalışmamızda manzum,mensur birçok eser kaleme almasına rağmen birinci sınıf şairler arasına giremeyen ,şuara tezkirelerinde ismi geçmeyen,şair kimliğinden çok mutasavvıf kimliğiyle tanınan Şemseddin Sivâsî hakkında bilgi verilmiş ve onun Hafız Hüseyin b.Ali’nin Busîrî’nin Kaside-i Bürde’si ve ona yazılan tahmis ve tercümeleri topladığı kitabındaki Kaside-i BürdeTercümesi ilim âlemine sunulmuştur.Adı Sivas’la özdeşleşen, ortaya koyduğu geniş eser yelpazesiyle 16.yüzyılın içtimâî,siyasî olaylarına duyarsız kalmayan Şemsî mahlasını kullanan hamse sahibi şair Kaside-i Bürde’yi de tercüme etmiş derinden hissettiği Peygamber sevgisini bu eseriyle de ebedî kılmıştır.

Anahtar Kelimeler: