Abstract:

Bilgi ve iletişim teknolojileri, çalışma yaşamına dair pek çok şeyi değiştirdiği gibi, dünya genelinde milyonlarca çalışanın iş uygulamalarını da değiştirmiştir. BİT'in gelişmesiyle birlikte, işi yapma eylemi belirli mekan zamanla sınırlı olamamakta, işyerindeki çalışma saatleri dışında da çalışanlara kolay ulaşmayı sağlayabilmektedir. Diğer yandan, uluslararası rekabet ve küreselleşme ile birlikte işletmeler de gelecekle ilgili stratejik hedeflerini ve uygulamalarını belirlerken insan kaynakları uygulamalarından daha verimli bir biçimde faydalanabilmek için bilgi ve iletişim teknolojilerine yoğunlaşmaktadırlar.  Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler ve bunların insan kaynakları süreçlerine dahil edilmesiyle birlikte, insan kaynakları (İK) yöneticileri açısından, iş sadece fiziksel olarak işyerinde kalamamakta, gündüz veya gece neredeyse her an, işyerinin dışına da taşınabilmektedir. Söz konusu değişmeler, iş ve aile yaşamı arasındaki sınırın da kaybolmasına neden olmaktadır Bu bağlamda, çalışmada insan kaynakları alanında bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT) kullanımının genel niteliği ile insan kaynakları yöneticilerinin iş ve aile yaşamları bakımından ortaya çıkardığı fırsat ve tehditleri incelemek amaçlanmıştır. Çalışmada, betimsel araştırma tasarımı kullanılmıştır. Bu bağlamda, İzmir ilinde istihdam edilen 15 insan kaynakları yöneticisi ile iki ayrı odak grup görüşmesi gerçekleştirilmiştir. Odak grup görüşmelerinden elde edilen veriler deşifre edilerek MAXQDA 12 nitel veri analizi programı ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, insan kaynaklarında BİT'in geniş bir kullanım alanına sahip olduğu, buna karşılık işletme açısından maliyetli olması ya da verimliliği düşüreceği endişesi nedeniyle ekonomik ve örgütsel bir takım kısıtlamaların da gündeme geldiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, BİT'in zaman ve mekan kavramını belirsizleştirmesinden dolayı insan kaynakları yöneticilerinin iş yükü ve iş-aile yaşamı dengesi üzerinde de etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: İnsan Kaynakları, Bilgi ve İletişim Teknolojileri, İş-Aile Yaşamı Dengesi JEL Sınıflandırması: O15, O33, J81

Keywords: