Özet:

Tarih ilmi Araplar arasında İslamiyetten önce de var olan bir bilim dalıydı. Fakat Araplar arasında bu ilim hem sistematik olmaktan uzaktı hem de bu ilmin kendisine has bir metodolojisi yoktu. Hadis ilmiyle birlikte Araplarda Tarih ilmi de bir sistematiğe oturmaya ve kendisine has bir metodoloji geliştirmeye başladı. Erken dönem İslâmî ilimler birbirleriyle iç içe ve ayrışmamış bir halde idiler. Zamanla her ilim dalı kendi metodolojisini oluşturarak diğerlerinden ayrıldı. İşte bu süreçte Hadis ve Tarih (Siyer/Meğâzî) ilimleri de ilgi alanları ve konuları ortak olmasına rağmen uyguladıkları metodolojileri farklı olduğu için birbirlerinden ayrılarak müstakil alanlara dönüştüler. Önceleri Hadis ilmi ile birlikte ve Hadis ilminin bir alt dalı olarak gelişen Tarih (Siyer/Meğâzî) ilmi sonraki süreçte Hadis ilminden ayrıldı ve ondan farklı bir usûl takip ederek bağımsız bir ilim hüviyetine kavuştu. Tarih ilminin müstakil bir ilim olarak kabul edilmesine kadar geçen süre zarfında Hadis ilmi ile olan münasebeti hakkında birtakım tartışmalar yapılmıştır. Bu tartışmalar arasında her iki ilminbaştan beri birbirinden bağımsız olarak ortaya çıktıkları ve gelişimlerini sürdürdükleri; Tarih ilminin Hadis ilminden önce ortaya çıktığı; Tarih’in başlangıçta, yani bir ilim hüviyetine kavuşmadan önce Hadis ilminin bir yan dalı olarak hadisle aynı zaman dilimi içerisinde geliştiği iddiaları vardır. Biz makalemizde her iki ilmin hem tarihsel gelişimlerini ele aldık hem de bu ilimlerin birbirleriyle olan münasebetleri hakkında varid olan bu iddiaların dayanaklarını tespit etmeye çalıştık.

Anahtar Kelimeler: