Özet:

Tefsir ve hadis ilimleri arasında Peygamberimizin döneminden başlayarak hicri ilk iki yüzyılda kuvetli bir bağ bulunmaktadır. Ashâb, Tâbiʽûn ve Etbâʽu’t-Tâbiʽûn Rasulullah’tan özellikle hadis ve tefsir ile ilgili olarak nakillerde bulunanlara çok önem vermiştir. Çünkü onlar hayatlarını Kur’an-ı Kerim ve sünnete göre tanzim etmekteydi. Ashâb’ın bu iki kaynağı anlama çaba ve gayretleri ile sonra gelenlerin onlardan miras olarak kalanları koruma çalışmalarının sebebi budur. Bu çabalar sebebiyle Rasulullah döneminde Ashâb tarafından yazılmış olan hadislerin bulunduğu sahifeler ortaya çıkmıştır. Bu sahifelerden en önemlileri bu makalede ele aldığımız Abdullâh b. Amr b. el-ʽÂs’ın ve diğer bazı sahabilerin yazdığı sahifeleridir. Bu durum hadislerin tedvininin yasaklanmasına rağmen birtakım şartlar ve Rasulullah’ın izni dâhilinde vuku bulmuştur. Bu makaledeki bilgiler hicri ilk iki yüzyıl tefsir ve hadis ilimleri arasındaki ilişki açısından tümevarım yöntemiyle elde edilmiştir. Tefsir ve hadis rivayetlerinin yazılması işleminin Rasulullah döneminden itibaren başladığı belirlenen bu çalışmada hadis ilminin tefsir ilminden önce tedvin edildiğini iddia eden birçok âlimin aksine tefsir ilminin hadis ilminden önce müstakil bir ilim gibi ortaya çıktığı savunulmuştur. Hadis ilmi de daha sonraki dönemlerde tefsir ilmini takip ederek disiplin haline gelmiştir. Bu makalede bu konu ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler: