Görüntüleme
11
İndirme
2
Metinlerarasılık, modern dönemde özellikle altmışlı yıllarda Batı’da “intertextuality ”, Doğu’da ise “التَّنَاص” (et-tenâs) terimiyle ortaya çıkmış edebî bir terimdir. Terimin klasik Arap edebiyatının ilk dönemlerinden itibaren farklı isimlendirmelerle kendine yer bulduğu görülür. Bu çalışmanın amacı, klasik Arap edebî tenkit geleneğinde serika kapsamında ortaya konan görüşler çerçevesinde Abdülkâhir el-Cürcânî’nin (ö. 471/1078-79) bu kurama yaklaşımını incelemek ve bu kuram çerçevesinde metinlerarasılık terimine karşılık gelen görüşlerini ala almaktır. Bu minvalde çalışma, Abdülkâhir el-Cürcânî’nin edebî eleştiri kapsamında serikaya dair olumlu/olumsuz görüşleri ve bu kurama yaklaşım metotları içerisinde metinlerarasılık kuramını karşılayan görüşleri ile sınırlandırılmıştır. Çalışmada genel olarak Arap edebî tenkit eserlerinde serika kuramı, özel olarak Abdülkâhir el-Cürcânî’nin metinsel ilişkilere karşılık gelen serika ile ilgili görüşleri sunulmuştur. Serika kuramı başta klasik Arap tenkitçileri olmak üzere ilk dönemlerden itibaren bu kuramın seyrine kısaca değinilerek Cürcânî’de nasıl ele alındığı temellendirilmiştir. Aynı zamanda çalışmada tasvîr, örneklendirme ve betimleme yöntemleri ele alınmakla birlikte Cürcânî nezdinde yer bulan kuramı açıklayan örnek verilere de yer verilmiştir. Buradan hareketle de makalenin asıl gayesi olan metinlerarasılık teriminin aslında ilk olarak altmışlı yıllarda modern dönemde ortaya atılmadığı, aksine klasik dönemlerden beri farklı terimlerde zikredildiği ve bu terimi Cürcânî’de serika kuramı karşıladığı hakikatinin temellendirilmesidir. Dolayısıyla Cürcânî'nin metinlerarasılık ile ilgili görüşlerini bu bağlamda irdelemek, kuramın sanatsal değerini ortaya koyma bakımından önemlidir. Öyle ki serikayı, sanatsal üstünlüğü sağlayan bir nitelik olarak değerlendiren Cürcânî, bu kuramın metinlerarasılık ile örtüşen pek çok örneğini zikretmiştir. Cürcânî'nin nazm teorisi odaklı çalışmaları, metinlerarasılık kuramının bu paradigma çerçevesinde değerlendirilmesini gerekli kılmıştır. Bu minvalde o, metinlerarasılıkla alakalı birçok hususa nazm teorisi bağlamında değinmiştir. Metinlerarasılık olgusu, Abdülkâhir el-Cürcânî'nin Delâilü'l-i‘câz ve Esrârü'l-belâga isimli eserlerinde oldukça yaygın bir kullanım olan “سرقات شعرية” (serikât-ı şi‘riyye) kavramı ekseninde irdelemiştir. Cürcânî'nin bu meseleyi oldukça kapsamlı bir biçimde serika terimi altında karakterize ettiğini ortaya koymak çalışmanın temel sorunsalıdır.
The aim of this study is to examine the approach of Abdülkâhir al-Cürcânî (d. 471/1078-79) to this theory within the framework of the views put forward within the scope of serika in the classical Arabic literary criticism tradition and to take his views corresponding to the term intertextuality within the framework of this theory. In this respect, the study has been limited to Abdülkâhir al-Cürcânî's positive/negative views on seriq within the scope of literary criticism and his views that meet the theory of intertextuality within the methods of approach to this theory. In the study, serica theory in Arabic literary criticism works in general, and Abdülkâhir el-Cürcânî's views on serika, which corresponds to textual relations in particular, are presented. Serika theory is based on how it was handled in Jürcânî by briefly mentioning the course of this theory from the first periods, especially the classical Arab critics. At the same time, while the methods of description, exemplification and description are discussed in the study, sample data explaining the theory found in Jürcânî are also included. From this point, the main purpose of the article is to justify the fact that the term intertextuality was not first coined in the modern period in the sixties, on the contrary, it has been mentioned in different terms since the classical periods, and this term is met by serika theory in Jürcânî. Therefore, examining Cürcânî's views on intertextuality in this context is important in terms of revealing the artistic value of the theory. In this way, he touched upon many issues related to intertextuality in the context of verse theory. The phenomenon of intertextuality has been examined in the axis of the concept of "سرقات شعرية" (serikât-ı şi'riyye), which is a very common usage in Abdülkâhir al-Cürcânî's works named Delâilü'l-i'câz and Esrârü'l-belâga. It is the main problematic of the study to reveal that Cürcânî characterizes this issue quite comprehensively under the term serika.
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
