Abstract:

Yusuf Hâlis tarafından H. 1266/ M. 1850’de hazırlanan Miftâh-ı Lisân adlı sözlük,Fransızcanın revaç bulmaya başladığı bir dönemde kaleme alınmıştır. Fransızca-Türkçesözlükler içerisinde manzum olma niteliğini taşıyan, tespit edilebilen ilk ve tek örnektir.Mensur mukaddime, manzum dîbâce, sözlük ve hâtime bölümlerinden teşekkül eden eser,eski harflerle yazılan Fransızca kelimelerin doğru okunabilmesi için birtakım özel işaretleritaşımaktadır. Satır altına orijinal şekli ile yazılan Fransızca kelimeleri de ihtiva etmektedir.Yaklaşık olarak 2500 kelimenin nazmedildiği sözlük, 495 beyittir. 2-45 beyitlik 22manzumeden oluşmaktadır. Mesnevî dışındaki manzumeleri elifbâ sırasına göre tertipedilmiştir. Eserin hâtime kısmında, Türk edebiyatında daha önceden herhangi bir örneğinitespit edemediğimiz aruz kalıbı da kullanılmıştır.

Keywords: