Bağımsızlığın ilanıyla Kazakistan Cumhuriyeti kültürel miras bağlamında milli kimliği oluşumuve güçlendirmesi amacıyla bir dizi programlar yürürlüğe koymuştur. Bu bağlamda GüneyKazakistan’da bulunan Türkistan şehri, 19 Haziran 2018 yılı Kazakistan Parlamenter Meclisi’ninkararıyla Türk halklarının kültürel ve ruhani merkezi olarak özel bir statüye kavuşturulmuştur.Alınan bu kararla şehir içerisindeki tarihi ve kültürel nitelikteki anıtların araştırılması hususundakiçalışmalar yoğunlaşmıştır. Bu anıtlar arasında, Emir Timur tarafından yaptırıldığı günden günümüzeTürk halklarının bir nevi haç vazifesinin icra edildiği manevi ve kültürel bir merkeze dönüşmüş olanYesevi türbesi merkez konumundadır.Mevcut çalışma, milli kimlik alanında Rusya, Özbekistan ve Kazakistan’ın devlet arşivlerindebulunan ve daha önce yayınlanmamış arşiv materyaller kapsamında Ahmet Yesevi türbesinin Kazakmilli kimliğinin oluşumu ve gelişimindeki rolünü, karşılaştırmalı tarih analiz yöntemiyle incelemeyetabi tutmaktadır. Arşiv belgeleri, Çarlık yönetiminin ve Sovyet hükümeti döneminde Ruslaştırma,sömürü politikaları ve Homo Sovieticus toplumunun yaratılması doğrultusunda Müslümanlariçin manevi önemi bulunan Yesevi türbesinin yok etmesini amaçlayan bir dizi teşebbüslerdebulunulduğunu ortaya koymaktadır. Bütün bu teşebbüslere rağmen Yesevi türbesi, Türk halklarınıruhani bir paydada birleştirerek Rus yönetimlerinin Mozoleye karşı yok edici politikalarındangeri çekinmesini sağlamıştır. Yesevi türbesi bu konumuyla Kazak toplumunun milli kimliğininoluşumunda temel bir görev oynadığı anlaşılmaktadır.Anahtar Kelimeler: Türkistan, Yesevi Türbesi, Milli Kimlik, Çarlık Politikası, Sovyet Dönemi.
With the declaration of independence, the Republic of Kazakhstan has implemented a series of programs to form and strengthen national identity in the context of cultural heritage. In this context, the Turkistan city located in South Kazakhstan has been established as a special status as the cultural and spiritual center of the Turkish peoples by the Kazakistan Parliamentary Assembly on 19 June 2018. Among these monuments is the center of the Yesevi turbine, which has become a spiritual and cultural center where the Turkish peoples have exercised a nevial cross duty from the day that it was built by Emir Timur to the present day. The current study, within the framework of archive materials found in the state archives of Russia, Uzbekistan and Kazakhstan in the field of national identity and the role in the formation and development of the Kazakmilli identity of Ahmet Yesevi turbine, is not examined by the comparative date analysis method. The archive documents show that during the Tsarish administration and the Soviet government, a series of efforts were achieved to destroy the Yeshevi turbine, which is of spiritual importance for Muslims, in line with the Russification, colonial policies and the creation of the Homo Sovietic society. Despite all these efforts, the Yesevi turbine united the Turkish people in a spiritual part, making the Russian governments fear of their destructive policies against Mozole. Yesevi turbine is understood to play a key role in the development of the national identity of the Kazakh society with this position.Anahtar words: Turkistan, Yesevi turbine, National identity, Tsarish policy, Soviet period.
Field : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Journal Type : Uluslararası
Relevant Articles | Author | # |
---|
Article | Author | # |
---|