Abstract:

Kur’ân’ın doğru anlaşılması, onun muhatapları açısından son derece hayati bir konudur. Onu anlamanın önemli bir ayağını ise kelime, terkip ve cümlelerin dilbilimsel ve filolojik analizi oluşturmaktadır. İlahî bir mesaj olan Kur’ân’daki bazı kelimeler birbiriyle yakın anlamlıdır. Bununla birlikte Kur’ân’da detaylı anlam ifade eden kelimeler de bulunmaktadır. Bu tür kelimelerin anlaşılması noktasında kadim lügatlere bakılması elzemdir. Ayrıca ilgili kelime bağlamında ona benzer lafızların kullanıldığı Kur’ân’daki diğer âyetlerin göz önünde bulundurulması, siyak-sibak bağlamı ve yapı analizlerinin yapılması da Kur’ân’ı doğru anlamanın önemli aşmalarındandır. Bu çalışmamızda Kur’ân’ı anlamak ve yorumlamakla ilgili önemli kelimelerden biri olan “tedebbur” lafzının morfolojik yapısı ve Kur’ân âyetlerindeki anlamları incelenmiştir. Araştırmamızın hedefine ulaşabilmesi açısından “tedebbur” ile ilgili Kur’ân’daki tefekkür, tezekkür, ibret ve ru’yet gibi yakın anlamlı kelimelere değinilerek bir kavram çerçevesi oluşturulmaya çalışılmıştır. Araştırmamız esnasında tedvin döneminden günümüze kadarki süre zarfında farklı kaynak ve yöntemlerle tefsir yazan bazı müfessirlerin “tedebbur” kelimesiyle ilgili tefsirî izah ve yaklaşımları değerlendirilmiştir. Sonuç olarak Kur’ân’ın doğru anlaşılması bağlamında “tedebbur” kelimesinin ona benzer ifadelerden daha detaylı ve derin anlamlar ihtiva ettiği tespit edilmiştir.

Keywords: