Abstract:

Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminin tarihi incelendiğinde, Avrupa’da ve İstanbul’da 19. Yüzyıl boyunca Türkçe öğretmeye yönelik olarak yabancılar tarafından çok sayıda kitap yayımlandığı görülmektedir. Bunların büyük bir kısmı Gramer üzerinedir. Ancak kısmen de olsa okuma parçaları ve Türkçe atasözleri de içeren kitaplar da yayımlanmıştır. Yayımlanan kitaplar genellikle İngilizce, Fransızca gibi hedef kitlenin dili esas alınarak Latin harfleriyle yayımlanmıştır. Örnek olarak kullanılan Türkçe kelime veya metinlerde ise önce Arap harfli orijinali yazılmış, sonra Latin harflerine transkribe edilmiş sonra da ilgili dildeki anlamı verilmiştir. Ancak ilk baskısı 1844 yılında yapılmış olan Turkish Proverbs Translated into English adlı kitap bunlardan farklıdır. Bu kitapta kullanılan Türkçe atasözlerinin sadece Ermeni harfleriyle yazılmış şekilleri verilmiş ve hemen altında da İngilizce ve Almanca ile tercümeleri verilmiştir. Kitaplarda Arap harfli Türkçe kullanılmamıştır.Çalışmamızda 19. yüzyılda Venedik’te basılan “Turkish Proverbs” adlı kitabın İngilizce ve Almanca baskıları, kitapların genel değerlendirmesiyle birlikte kitapta kullanılan Türkçe metinler ve dil özellikleri gibi çeşitli açılardan incelenmiştir. İncelenen kitaplar, Ermeni harfleriyle yazılma sebepleri, Türkçe sesleri göstermek için kullanılan karakterler, dil özellikleri ve günümüzde kayıtlarda bulunmayan atasözleri barındırması sebebiyle önemli bulunmuştur.

Keywords: