Görüntüleme
7
İndirme
5
Amerikalı tıp doktoru Calvin Cutter’ın (1807-1873) anatomi, fizyoloji ve hijyen konularını kapsayan İngilizce kitapları orta ve yüksek okullarda temel kaynak olarak kullanıldığı gibi, yazıldığı dönemde dünya dillerine de çevirilmiştir. ‘Cutter’ın fizyolojisi’ olarak tanınan bu kitaplardan biri olan A Treatise of Anatomy, Physiology, and Hygiene Designed for Colleges, Academies and Families (1. bs., 1849), Antep’teki Amerikan Protestan Kız Okulu’nun kurucusu Bayan Myra Allen Proctor (1834-1914) tarafından Türkçe’ye çevirildikten sonra, Dr. Andrew Tully Pratt’ın (1826-1872) editörlüğünde 1868 yılında, İlm-i Teşrih ve Bahs-i Hayat-ı Bedeniye ile Sahhat u Afiyet Kavaidi adıyla İstanbul’da Ermeni harfleriyle yayımlanmış ve Türkçe konuşup okuyan Ermeni öğrencilere temel sağlık bilgisinin verildiği fizyoloji dersinde okutulmuştur. On dokuzuncu yüzyılın Ermeni harfli Türkçe literatürü içinde özgün bir yeri olan bu kitaptan tıp öğretiminde de yararlanıldığı anlaşılmaktadır. Bu çalışmada, Ermenice metin Latin harflerine çevrilerek içerik, sözcük dağarcığı ve seçilen tıbbi terimler karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Araştırma ayrıca, Myra A. Proctor’un, David M. Warren tarafından yazılan Physical Geography başlıklı fiziki coğrafya eserini Coğrafya-yı Tabii İlmine Esas-ı Muhtasar başlığı ile çevirdiğini saptamıştır. Çeviri, Ermeni harfli Türkçe olarak (1883) ve Osmanlı Türkçesi ile (1884) yayımlanmıştır.
“Cutter’s Physiology” refers to a series of titles on anatomy, physiology, and hygiene compiled by Calvin Cutter, M.D. (1807–1873). These basic texts initially found their place in the curricula of high schools and colleges throughout the United States and were then promoted abroad and subsequently translated. Dr. Cutter’s A Treatise of Anatomy, Physiology, and Hygiene Designed for Colleges, Academies and Families (1849) was rendered into Turkish by Miss Myra Allen Proctor (1834–1914), the first principal of the Girl’s Seminary in Aintab, Turkey. Her translation was edited by Rev. Andrew Tully Pratt, M.D. (1826–1872), and published in Armeno-Turkish in 1868 by the American Board of Commissioners for Foreign Missions in Istanbul. The resulting illustrated textbook, entitled Ilm-i Teshrih ve Bahs-i Hayat-i Bedeniye ile Sahhat u Afiyet Qavaidi, became basic reading for Armenian students whose primary tongue was Turkish. This small volume is of special interest for the medical terminology it employed, which constituted a unique vocabulary within mid-19th c. Armeno-Turkish literature. This study also establishes that Miss Proctor was the translator of Coğrafya-yı Tabii İlmine Esas-ı Muhtasar, based on David M. Warren’s treatise Physical Geography, published both in Armeno-Turkish (1883) and Ottoman Turkish (1884).
Alan : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
