Abstract:

Divan edebiyatı ilk örneklerini 13. yüzyılda vermeye başlamış ve 19. yüzyılın sonlarına kadar etkisini sürdürmüş bir edebiyattır. Çalışmaya konu olan Hâfız-ı Mar’aşî de 19. yüzyıl Maraşlı bir divan şairidir. Günümüzde yakın bir devirde yaşamasına rağmen kaynaklarda hakkında fazla bilgi bulunmamaktadır. Hâfız-ı Mar’aşî mürettep bir divana sahiptir. Divanından hareketle Hâfız’ın divan şiiri sanat anlayışı ve şiir dünyasına vakıf, dini ve edebi birikime sahip bir şair olduğunu söylemek mümkündür. Divanında divan şiiri nazım şekillerini başarılı bir şekilde kullanan şairin tahmisleri de dikkat çekicidir. Edebiyatımızda çokça kullanılan musammat çeşidi olan tahmis, önceden beyitlerle yazılmış olan bir manzumenin her beytinin önüne aynı vezin ve kafiyede üçer mısra eklenerek oluşturulan muhammestir. Şairler, sanat ve mizacını beğendikleri ya da kendine yakın hissettikleri şairlerin şiirlerini tahmis etmişlerdir. Hâfız divanında da şairin şahsiyetinin oluşmasında etkili olduğu düşünülen şairlerin şiirlerinin tahmisi bulunmaktadır. Hâfız divanında toplam on iki tahmis yer almaktadır. Şairin tahmislerini özellikle Hz. Ali, Ehli Beyt ve On İki İmama bağlılık çerçevesinde yazmış olması dikkat çekicidir. Buradan hareketle de Hâfız’ın Bektaşi anlayışına yakın olduğunu söylemek mümkündür.

Keywords: