Abstract:

Hem feminist hareketlerinin ortaya çıkışı hem de kadın çalışmalarının gelişiminde aktif bir mücadelenin parçası olan feminist söylemin kurucusu feminist kadın yazarların eserlerinin ve düşüncelerinin Türk yazınında yer bulmasında ve Türk okurlarca tanınmasında, kadın çevirmenlerin oluşturdukları çeviri grupları ve kolektif çevirileri çalışmaları çok önemli bir rol oynamıştır. Kadın çeviri grupları ve çeviri çalışmaları feminizmin Türkiye’de yayılmasına öncülük etmekle kalmamış, feminist söylemin çevirisine yönelik bir tartışma zeminin oluşmasına ve çeviri çalışmaların giderek artmasında da kapıları aralamışlardır. Bu çalışmada, kadın çevirmenlerin oluşturdukları çeviri grupları ve kolektif çeviri çalışmaları aracılığıyla feminist söylemin önde gelen feminist kadın yazarları ve eserleri konusunda erek okuru bilinçlendirme yönündeki adımları mercek altına alınmaktadır. Bu doğrultuda, kadın çevirmen grupları tarafından Türkçeye çevrilen ve çevirmenlerin ön sözünü içeren erek metinlerden bir bütünce oluşturulmuştur. Bir yan metin olan ön sözler1, çeviri sürecine ilişkin çeşitli bilgiler sunmaları açısından çeviribilimde betimleyici çalışmalar için çok zengin bir araştırma alanı oluşturmaktadırlar. Çalışmanın kuramsal çerçevesinde çeviribilimci Hans Vermeer’in “skopos kuramı” temel alınmakta ve öne sürmüş olduğu “skopos”, “iş”, “işveren”, “uzman” gibi kavramlardan yararlanılarak ön sözler incelenmektedir. Böylece kadın çeviri gruplarının kolektif çalışmaları aracılığıyla hem feminist çeviri çalışmalarına ilişkin süreçlerin farklı boyutlarına ışık tutulacağı ve farkındalık yaratılacağı hem de kadın çevirmenlerinin üstlendikleri rolün görünürlüğüne katkı sağlanacağı düşünülmektedir.

Keywords: