Abstract:

Enerji; sanayi üretiminde, sürdürülebilir kalkınma hamlelerinde, toplumların refah seviyesinin yükseltilmesi ve günlük yaşamlarının devamında önemli ve vazgeçilmez bir girdidir. Enerji talebinin hızla artması petrol ve doğal gaz kaynaklarını stratejik bir konuma getirmiştir. Hazar Havzası, Orta Doğu’dan sonra dünyanın en zengin enerji kaynaklarının bulunduğu ikinci bölge olarak kabul edilmektedir. Bölge sahip olduğu zengin petrol ve doğal gaz kaynakları, yer altı zenginlikleriyle küresel ve bölgesel güçlerin, üzerinde nüfuz ve güç mücadelesi yaptığı jeopolitik öneme sahiptir. Bu çalışmanın ilk kısmında Hazar Havzasını da barındıran Kafkasya ve Orta Asya’nın jeopolitik ve jeostratejik öneminden bahsedilmiştir. İkinci kısmında Hazar Havzası ülkeleri petrol ve doğal gaz rezervleri, üretim ve tüketim miktarları karşılaştırmalı bir şekilde değerlendirilmiştir. Üçüncü kısımda Küresel ve bölgesel ülkelerin Hazar Havzasıyla ilgili enerji politikalarına dikkat çekilmiştir. Hazar Havzasındaki petrol ve doğal gaz rezervleri üretim ve tüketim miktarları yıllara göre değişmekle birlikte bu bölgenin önemi her geçen gün daha da artmaktadır. Bu yüzden ABD, Rusya, Çin, İran, Türkiye ve AB ülkeleri gibi pek çok ülke Hazar’da etkin olmak için siyasi ve ekonomik anlamda bölge ülkeleriyle ilgili çeşitli politikalar üretmektedir. Bu anlamda Hazar Havzasındaki Türk devletlerinin siyasi ve ekonomik istikrarlarının sürmesi ve bölgesel güç olma konusunda Türkiye ile yapacakları işbirliği antlaşmaları bu ülkelerin hemen hepsine kazanç sağlayacaktır.

Keywords: