Citation Number
2
Views
223
Downloands
73
Mâtürîdî kelâmcısı ve Hanefî fakihi Ebû Muhammed Siracüddin Ali b. Osman b. Muhammed b. Süleyman et-Teymî el-Fergānî el-Ûşî (ö. 575/1179), Fergana vadisinde günümüzde Kırgızistan toprakları içinde bulunan Oş şehrinde doğdu. Türk asıllı âlimlerden olan Ûşî, Mâtürîdî kelâmına dair manzum risâlesi el-Emâlî, hadise dair eseri Nisâbü’l-ahbâr ve itikadi meselelere dair bilgi içeren fıkıh kitabı el-Fetâva’s-Sirâciyye ile Hanefî-Mâtürîdî din anlayışına katkı sağlamıştır. Ûşî, o dönemde bölgenin önemli ilim merkezleri olan Buhara ve Semerkant’ta bulunmuş ve Hanefî-Mâtürîdî âlimlerden ders almıştır. Nasırüddin Muhammed b. Yusuf es-Semerkandî, Ebû Abdullah Nasırüddin Muhammed b. Süleyman el-Ûşî, Ebü’l-Mehasin Zahirüddin Hasan b. Ali el-Mergīnânî, Abdullah b. Ebü’l-Muzaffer en-Nesefî, Ebü’l-Kasım Mahmud b. Ali b. Nasr en-Nesefî, Alaeddin el-Üsmendî, Ebü’l-Kasım Ali b. Hüseyin el-Bistamî, Ebü’l-Usr el-Pezdevî’nin oğlu İmadüddin Hasan b. Ali el-Pezdevî ve Seyfeddin Muhammed b. Muhammed el-Baharzî, ders aldığı hocalarıdır. Ûşî’nin Mâtürîdî kelâmına dair bilgilerini, hocaları aracılığıyla ilk dönem Mâtürîdî kaynaklarından aldığı anlaşılmaktadır. Mâtürîdî kelâmını özlü biçimde ortaya koyan Lübâbü’l-kelâm adlı eserin müellifi Alâeddin el-Üsmendî, onun hocasıdır. Bir diğer hocası Ebû Abdullah Nasirüddin Muhammed b. Süleyman el-Ûşî, Telhîsü’l-edille adlı hacimli kelâm eserinin müellifi Mâtürîdî âlimi Ebû İshak Zahid es-Saffâr’ın öğrencisidir. Zaten Ûşî, el-Fetâva’s-Sirâciyye adlı eserinde Ebû İshak es-Saffâr’ın Telhîsü’l-edille’sine atıf yapmaktadır. Hocası Ebû Sabit Hasan b. Ali el-Pezdevî ise Ebü’l-Yüsr el-Pezdevî’nin yeğenidir. Hasan el-Pezdevî, babası Ebü’l-Yüsr’un ölümü sonrası Usûlü’d-dîn adlı Mâtürîdî kelâmına dair eserin müellifi amcası Ebü’l-Yüsr el-Pezdevî’nin himaye ve terbiyesi altında yetişmiş ve ondan ders almıştır. Ûşî’nin Mâtürîdî kelâmına katkıları şöyle sıralanabilir. 1) Emâlî, dönemin rağbet gören tasavvuf edebiyatı formu olan manzum türde yazılmış Mâtürîdî kelâmına dair bilinen ilk eserdir. Emâlî’nin sonraki dönemlerde Mâtürîdî kelâmına dair yazılan akaid manzumelerine örnek olduğu söylenebilir. 2) Emâlî kasîdesi, Mâtürîdî kelâmına dair görüşlerin öğrenilmesi, öğretilmesi ve yaygınlaşmasında önemli bir yere sahiptir. Emâlî’nin üzerine pek çok şerh yazılması, Türkçe ve Farsça gibi dillere tercüme edilmesi ve dünyanın farklı kütüphanelerinde pek çok yazma nüshalarının bulunması, bu etkinin bir kanıtı olarak ifade edilebilir. 3) Kelâm aleyhtarlığının Hanefîler arasında güçlendiği bir dönemde yaşayan Ûşî’nin el-Fetâva’s-Sirâciyye adlı eserinde kelâm ilminin dinen yasaklanmadığını ifade ederek bu ilim aleyhinde nakledilen rivayetleri cevaplandırmasının, kelâm ilminin ve Mâtürîdî kelâmının Hanefîler arasında benimsenmesinde olumlu etkide bulunduğu düşünülebilir. Emâlî’nin şerh ve tercümeleri üzerinde yapılacak kapsamlı akademik araştırmalar, Ûşî’nin Hanefî-Mâtürîdî din anlayışına katkılarını daha da belirginleştirecektir.
The Holy Spirit of the Holy Spirit of the Holy Spirit of the Holy Spirit of the Holy Spirit of the Holy Spirit of the Holy Spirit of the Holy Spirit of the Holy Spirit of the Holy Spirit of the Holy Spirit. 575/1179), was born in the city of Oş in the valley of Fergana, which is now within the territory of Kyrgyzstan. The Qur’an is the Qur’an, the Qur’an, the Qur’an, the Qur’an, the Qur’an, the Qur’an, the Qur’an, the Qur’an, the Qur’an, the Qur’an, the Qur’an, the Qur’an, the Qur’an and the Qur’an. He was in the midst of the town, and he was in the midst of the town, and he was in the midst of the town, and he was in the midst of the town, and he was in the midst of the town, and he was in the midst of the town. He is the one who gives righteousness to the wicked; he is the one who gives righteousness to the wicked; he is the one who gives righteousness to the wicked; he is the one who gives righteousness to the wicked; he is the one who gives righteousness to the wicked. In the words of the Holy Prophet (peace and blessings of Allah be upon him), the Holy Prophet (peace and blessings of Allah be upon him), the Holy Prophet (peace and blessings of Allah be upon him), the Holy Prophet (peace and blessings of Allah be upon him), the Holy Prophet (peace and blessings of Allah be upon him), the Holy Prophet (peace and blessings of Allah be upon him), the Holy Prophet (peace and blessings of Allah be upon him), the Holy Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) and the Holy Prophet (peace and blessings of Allah be upon him). It is clear that the knowledge of the Qur’an is given to the first verse of the Qur’an. The name of the Prophet (peace be upon him) is the name of the Prophet (peace be upon him) and the name of the Prophet (peace be upon him). The other teacher is Abu Abdullah Nasiruddin Muhammad b. Sulaiman al-Ushî, the author of the volume of the word work named Telhîsü’l-edille, the Mâtürîdî al-Mâtürîdî al-Mâtürîdî al-Mâtürîdî al-Mâtürîdî al-Mâtürîdî al-Mâtürîdî. In the words of the Prophet (peace and blessings of Allah be upon him), the Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) is the Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) and the Prophet (peace and blessings of Allah be upon him). He is the son of Abû Sabit Hasan B. Ali al-Pezdevî, the son of Abû al-Yüsr al-Pezdevî. His father, Isaiah, and his father, Isaiah, and his father, Isaiah, and his father, Isaiah, and his father, Isaiah, and his father, Isaiah, and his father, Isaiah, and his father, Isaiah, and his father, Isaiah, and his father, Isaiah, and his father, Isaiah, and his father, Isaiah, and his father, Isaiah, and his father, Isaiah, and his father, Isaiah, and his father, Isaiah, and his father, Isaiah, and his father, Isaiah, and his father, Isaiah, and his father, Isaiah, and his father, Isaiah, and his father, Isaiah, and his father, Isaiah, and his father, Isaiah, and his father, Isaiah, and his father, It may be the word of the worship of the worship. The first of them is the one that has been written, and the first is the one that has been written, and the first is the one that has been written. It can be said that the following periods of the Qur’an are the following periods of the Qur’an. 2) The Emali kasheda has an important place in learning, teaching and spreading the opinions of the Maturidi word. The fact that many charities were written on Emali, translated into languages such as Turkish and Persian, and the fact that there were numerous textbooks in the different libraries of the world, can be expressed as a proof of this effect. (3) In a period in which the contradiction of the Qur’an was strengthened among the Hanefians, the Qur’an’s work called al-Fetâva’s-Sirâciyye expressed that the Qur’an’s knowledge was not prohibited from the religion by answering the righteousness transmitted against this knowledge, the Qur’an’s knowledge and the Maturidian word had a positive impact on the adoption of the Qur’an among the Hanefians. The extensive academic research on Emali's honour and translations will further clarify the contribution of Usi's Hanefî-Mâtürîdî religious understanding.
Field : İlahiyat
Journal Type : Ulusal
Article Detail 
Citation Owners
Similar Articles
Download PDF
Journal Information
Listen Paper
Print This Page
Share
Mendeley
