Abstract:

Cahiliye dönemi Arap ailesini meydana getiren nikâh şekliyle İslam’ın kabul ettiği nikâh arasında, bazı uygulamaların kaldırılması ve yeni bazı uygulamaların getirilmesi suretiyle farklılıklar bulunmaktadır. Cahiliye Arapları arasında yaygın olan nikâh şekli maruf ölçülere göre kızın istenmesi, velinin evlendirmesi ve mehir ödenerek, şahitler huzurunda kıyılan nikâhtır. Gerçekleştirilen akit, ticarî bir akde benzer. Bu nikâh, İslam döneminde kıyılan nikâhla hemen hemen aynıdır. Aradakiönemli fark, Cahiliye döneminde genellikle velinin aldığı mehrin İslam döneminde kadının bir hakkı olarak görülmesidir.Cahiliyede mevcut olup İslam’ın kaldırdığı bazı nikâh uygulamaları vardır. Kaynaklarımızda Cahiliye nikâhları arasında zikredilen ancak Cahiliyedeki genel uygulamaya aykırı olan ve İslam’a göre zina olarak değerlendirilen bazı nikâh çeşitlerinden de söz edilir.Cahiliyede mevcut olup Hz. Peygamber döneminde kaldırılan nikâh çeşitlerine baktığımızda bu tür evlilik şekillerinin kaldırılmasıyla önemli toplumsal dönüşümlerin hedeflendiği gözlenmektedir.Arap toplumunda tahakküme dayanan, kadının ve akrabalarının itibarının zedelenmesine sebep olan nikâh çeşitleri yasaklanmıştır. Bunların bir kısmı esasen zina idi ve Arapların tamamı tarafından kabul edilmiyordu. Çünkü yasaklanan nikâhlar bütün kabileler arasında mevcut değildi. Öte yandan varlığına işaret edilen uygulamaların yaygınlığı da bölgelere ve kabilelere göre farklılık arz etmekteydi.Arapların evliliklerinde kadının sosyal konumuna uygun olarak çeşitli mağduriyetlere maruz kaldığı malumdur. Üvey anneyle nikâh, takas nikâhı ve kişinin iki kız kardeşi aynı zamanda nikâhı altında bulundurması şeklindeki evlilik uygulamalarının hepsinde ortaya

Keywords: