Abstract:

Bir toplumda depremin kavranması, anlaşılması, depreme ilişkin doğru kavramların kullanılmasını gerektirmektedir. Doğru kavramlar, gerçeği bütüncül biçimde verebilen yerbilimsel kavramlardır. Bunlarda, kullanılan dil ile yakından ilgilidir. Türkçe konuşurlarına, başka bir dilin kavramları ile deprem bilgisi vermek, dahası kimi bilgileri yanlış, yanılgılar içeren bağlamlarda sunmak, olgunun anlaşılmasını önlemektedir. Kısaca, depremi, depremi yaşayan, kaçınılmaz olarak yaşayacak olan toplumun dile ile o dilin bilimcileri ve dilbilimcilerinin ürettiği bilimsel kavramlarla açıklamak en geçerli yöntemdir. Dünya ve insanla ilgili birçok alanda olduğu gibi, yersarsıntısı(deprem) alanında da bilgi ve bilinç gelişimi mitoloji, din ve bilim sürecini izlemiştir. Yersarsıntısı, süreçleri ve sonuçları nedeniyle genellikle olumsuz bir olgu olarak yorumlanmıştır. Etkilediği alanlar nedeniyle de, ekonomik, politik, dinsel, yersel, yerbilimsel ve deprembilimsel (sismoloji) açıklamalar, yorumlar yapılagelmiştir. Oysa, yerbilimsel (jeolojik, jeofiziksel) bulgular göstermektedir ki; yersarsıntısı gerçekte, yerküre ve canlı dünyası için olumlu bir yer devinimidir. Devinim, yersel canlılığın, yaşam alanlarının yeniden üretimidir denebilir. Diğer bir deyişle, yer devinimleri (depremler) olmazsa, yerküre ölü bir gezegene dönüşebilir. Deprem yerküreyi yaşanabilir kılmaktadır. Diğer yandan, yersarsıntısı, yerin olağan, doğal, önlenemez ve sürekli bir devinimdir. Bu sürekli ve doğal devinim, bütüncül biçimde kavranır, tanınır, anlaşılırsa neden olduğu olumsuz sonuçlar önlenebilir, olumlu sonuçlarından ise büyük ölçüde yararlanabilir. Bir toplumda depremin kavranması, anlaşılması, depreme ilişkin doğru kavramların kullanılmasını gerektirmektedir. Türkçe konuşurlarına, başka bir dilin kavramları ile deprem bilgisi vermek, dahası kimi bilgileri yanlış, yanılgılar içeren bağlamlarda sunmak, olgunun anlaşılmasını önlemektedir. Belirtilen gerekçelerle, çalışmada, deprem olgusunun bilimsel gerçekliği, yerbilim ve yerbilim fiziği yaklaşımıyla ve kavramların Türkçe ad ve anlamlarıyla sunulmaya çalışıldı ve sonuçlarından zarar görmemek için, konut, yapı, yerleşim konularında öneriler sunuldu.

Keywords: