Abstract:

Şanlıurfa iline bağlı Siverek ilçesi Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin Orta Fırat Bölümü’nde bulunur. Millî kültürümüzün önemli konularından biri de ad vermedir. Adbilimin dallarından biri olan yer adları (Toponimi) ise, bir toprak parçasını vatan haline getirmesi bakımından daha çok önem kazanmıştır. Tarih boyunca Siverek çeşitli devletlerin egemenliğine girmiştir. Burada yaşayan insanlar yayıldığı geniş coğrafyadaki dağ, ova, nehir ve ırmaklara, kurduğu yerleşim merkezlerine yeni adlar vererek, buraları vatan haline getirmek ihtiyacı duymuşlardır. Aslında yer adları, yalnız orada yerleşen insan topluluklarından değil, zaman zaman o bölgenin doğal çevre özelliklerinden yani yerin yapısından, iklim şartlarından, bitki örtüsü ve üzerinde yaşayan canlılardan, ekonomik ve kültürel ürünlerinden etkilenmiş ve bu etki altında, yerler adlandırılmış yer adları ile üzerinde yaşayanlar ve çevre bir bütünlük kazanmışlardır. Bu makalede Siverek ilçesindeki köy yer adı coğrafi bakış açısıyla fiziki, beşeri ve ekonomik özelliklerine göre sınıflandırılmaya çalışılmıştır. Bunu yaparken de, ülkemizin kültür zenginliğini oluşturan unsurlardan biri olan yer adlarının kaynaklarının incelenmesi ve öneminin belirlenmesine katkıda bulunma amaçlanmıştır. Siverek ilçesindeki köy adları incelendiğinde, yer adı vermede hem doğal çevre ve hem de beşeri ve ekonomik çevre faktörlerinden etkilenilmiş olduğu görülmektedir. Nitekim, ilçedeki toplam 156 köy yerleşmesinden 89 ( %57.1)’u adını beşeri ve ekonomik coğrafya özelliklerinden, 56 ( % 35.8)’sı ise fiziki coğrafya unsurlarından almışken, 11 (% 7.1)’nin adının anlamı ve kaynağı tespit edilememiştir.

Keywords: