Abstract:

Dil öğretim sürecinde metin temel araçtır. Dil becerilerinin yerleşmesi ve gelişmesi için çeşitli türde ve yapıda metinlere ihtiyaç duyulmaktadır. Ortaokullarda Türkçe öğretim sürecinde hazırlanan ders kitaplarında kazanıma, temaya, sınıf düzeyine uygun metinler seçilerek dil öğretim sürecinde planlanan çalışmalar metinler üzerinden yürütülmektedir. Çocuklar için kullanılacak metinlerin çocuğa görelik ilkesini esas almalı mümkün olduğunca çocuk edebiyatı verimleri tercih edilmelidir. Bu amaçla Milli Eğitim Bakanlığı ve özel yayınevi tarafından hazırlanıp MEB onaylı 4. sınıf ile 8. sınıf için kullanılan 7 Türkçe ders kitabı metin türleri içinden şiir türünün seçimi açısından değerlendirilmiştir. Yaş grubu dikkate alındığında çocukluk ve ilk gençlik dönemlerinde bulunan ortaokul çocukları için Türkçe ders kitaplarında yer alan metinler, sözü edilen kitlenin özelliklerine uygun olmalıdır, çocuklar ve gençler için nitelikli edebî metinleri seçilmelidir. Hazırlanan Türkçe ders kitaplarında bu amaca yönelik seçilen şiir türünün örnekleri incelenmiştir. Seçilen şiirlerin tamamının özgün metinler olduğu büyük bir kısmının klasik Türk şiirinin örnekleri olduğu belirlenmiştir. Seçilen şiirlerin tematik olarak daha çok “Atatürk” ve “Sevgi” ve “Duygular” temasında kullanıldığı görülmüştür. Şiirlerde dikkati çeken bir diğer unsur ise kültürel ve millî değerler taşıyan şiirler olduğu ve çocukta vatan, bayrak, tarih ve millet sevgisi aşılayan eserlere sıkça yer verildiği görülmüştür. Kitaplarda tekrar eden şiirler olduğu tespit edilmiştir. Her edebi metnin bir iletisi olduğu ve bir değeri işlediği düşünüldüğünde şiirlerdeki değerler ve aktarımı açısından da incelemeye alınmıştır. Çocuklara yönelik metinlerin olması bakımından daha çok çocuk şiirlerine ulaşılması gerekmektedir.

Keywords: