Abstract:

Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de her geçen yıl yaşlı nüfus oranı ve buna bağlı olarak yaşlılara yönelik hizmet talebi artmaktadır. Bunun sebebi yaşlılıkta günlük yaşam ile ilişkili birçok aktivitenin kısıtlanması ve bağımlılığın artmasıdır. Bu dönem genellikle yaşam alanının sınırlandığı bir dönemdir. Yaşlı insanlar diğer insanlara göre zamanlarının büyük bir bölümünü konutlarında geçirirler. Bu sebeple yaşlı bireylerin kendi kendine yetebilmesi, bağımsızlaşabilmesi, güvenliği ve konforu, özetle yaşam kalitesi konutun fiziksel özellikleri ile doğrudan ilişkilidir. Mevcut konutlarda yaşlı insanların fizyolojisine uygun olmayan tasarımlar onların günlük yaşamlarında birçok eylemi zorlaştırmakta hatta engellemektedir. Yapılması gereken yaşlı bireylerin fiziksel, duyusal, algısal ve bilişsel özellikleri dikkate alınarak tüm gereksinmelerinin belirlenmesi ve bu gereksinmeleri karşılamaya yönelik tasarım prensiplerinin oluşturulmasıdır. Bu aşamada sosyo - kültürel özellikler, sosyo-ekonomik statü vb. nin sebep olacağı farklılıklar da göz önünde bulundurulmalıdır.   Bu çalışmanın amacı, kullanıcı gereksinmeleri-ergonomik tasarım ilişkisi temelinde konutta yaşlı bireylerin gereksinmelerine uygun ergonomik tasarım prensiplerini belirlemektir. Çalışma kapsamında, konuttaki ergonomik tasarım prensipleri fiziksel çevre faktörleri, mekansal organizasyon prensipleri ve donatı-ekipman tasarımı olmak üzere üç temel başlıkta ele alınacaktır. Ergonomik tasarım prensipleri ve kullanıcı gereksinmeleri ( fiziksel- psiko-sosyal gereksinmeler) bu temel başlıklarla ilişkilendirilerek tasarım prensipleri sıralanacaktır. 

Keywords: