Views
3
Osmanlı’nın Kuruluş Dönemine tekâbül eden dönemde Tire’de yaşayan Muhammed b. Melek, kaynaklarda hakkında fazla bilgi bulunmayan bir âlimdir. Eserleri Arap dili, fıkıh, ahlak ve hadis ilimleri etrafında şekillenmiştir. Hadis şerh literatüründe Begavî’nin Mesâbîhu’s-sünne’si üzerine Şerhu Mesâbîhi’s-sünne adında bir şerh yazmıştır. İbn Melek eserini bazı kimselerin kapsamlı bir şerh yazma istekleri neticesinde yazmıştır. Bu şerh orta hacimli bir şerh görümünde olup, dilsel tahlillerin ve fıkhî izahların ağırlıkta olduğu bir eserdir. İbn Melek, hadislerde geçen kelimelerin izahları ile irab tahlillerine önem vermiş özellikle de mecaz, kinaye gibi edebî sanatların yer aldığı hadislerdeki kastedilen manayı açıklamıştır. Hadislerdeki kelimelerin izahlarında garîbü’l-hadis müellifleri ile Arap dilcilerinin görüşlerine müracaat etmiştir. Fıkhî izahlarda genellikle Hanefî-Şâfiî çizgisinde izahlar yapan İbn Melek, Hanefî bir âlim olarak taassuptan kaçınmıştır. Onun fıkhî hadislerin izahlarında mezheplerin görüşlerini saygın bir üslupla aktardığı görülmektedir. Birbiriyle ihtilaflı görünen rivâyetlerin çözümünde genellikle cem ve ce’lif yolunu tercih etmiştir. Bazı hadislerin izahlarında tasavvufî yorumlar yapan İbn Melek, tevessül, istimdat gibi konuları öne çıkarmıştır. Onun bu konulardak, yaklaşımı Anadolu’daki yaygın tasavvuf anlayışına paraleldir. Bu makale Muhammed b. Melek’in fazla bilinmeyen hayatını, eserlerini ve hadis şerh kitabı olan Şerhu Mesâbîhi’s-sünne’yi şerh metodu bakımından ana hatlarıyla tanıtmayı hedeflemektedir.
In the period corresponding to the Establishment Period of the Ottoman Empire, Muhammed b. Melek is a scholar about whom there is not much information in the sources. His works are shaped around Arabic language, fiqh, morality and hadith sciences. In the hadith commentary literature, he wrote a commentary on Begavi's Mesâbîhu's-sunna named Şerhu Masâbîh al-Sunnah. Ibn Melek wrote his work as a result of the desire of some people to write a comprehensive commentary. This commentary has the appearance of a medium volume commentary, and it is a work in which linguistic analyzes and fiqh explanations are predominant. Ibn Melek gave importance to the explanations of the words in the hadiths and to the analysis of the irab, especially he explained the meaning meant in the hadiths in which literary arts such as metaphor and allusion took place. In the explanations of the words in the hadiths, he applied to the opinions of the authors of garîbü'l-hadith and Arab linguists. Ibn Melek, who generally makes explanations in the Hanafi-Shafii line in fiqh explanations, avoided bigotry as a Hanafi scholar. It is seen that he conveyed the views of the sects in a respectable style in the explanations of the fiqh hadiths. He generally preferred the way of cem and ce'lif in solving the rumors that seem to be in conflict with each other. Ibn Melek, who made mystical interpretations in the explanations of some hadiths, highlighted issues such as tawassul and istimdat. His approach to these issues is parallel to the common understanding of Sufism in Anatolia. This article is about Muhammad b. Melek It aims to introduce Melek's unknown life, works and the hadith commentary book, Sherhi Masâbîh al-Sunnah, with its main lines in terms of commentary method.
Field : Eğitim Bilimleri; Güzel Sanatlar; Hukuk; İlahiyat; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Journal Type : Uluslararası
Article Detail 
Similar Articles
Download PDF
Journal Information
Listen Paper
Cite
Print This Page
Share
Mendeley
