Abstract:

Anadolu’nun birçok yöresinde farklı rahatsızlıklara yönelik çeşitli sağaltma işlemlerini gerçekleştiren ocaklar bulunmaktadır. Türk halk hekimliği uygulamalarının merkezinde yer alan bu ocaklar, temelinde eski Türk inancının kamlık geleneği olmakla birlikte, bazı İslami motifleri de bünyesinde barındırarak varlıklarını günümüzde de sürdürmektedir. Halk arasında, modern tıpta meydana gelen ilerlemelere, ekonomik ve sosyal hayatta yaşanan gelişmelere rağmen, halk hekimliğine yöneliş devam etmektedir. Manisa ili, Salihli ilçesine bağlı Çavlu köyünde bulunan gelincik ocağında ise çeşitli cilt hastalıklarına yönelik bazı uygulamalar gerçekleştirilmektedir. Aile içerisinde “el verme” yoluyla nesilden nesle aktarılmış olan gelincik ocağındaki uygulamaları, Çavlu köyünde günümüzde Fikriye Pınar sürdürmektedir. Yedi farklı cilt hastalığına yönelik gerçekleştirilen işlemler aynı olmakla birlikte, bunların belli bir düzen içerisinde ve bir takım kurallar çerçevesinde gerçekleştirilmektedir. Genel olarak bazı malzemelerden elde eden karışımın, hastalıklı bölgeye belli aralıklarla sürülerek bekletilmesinden oluşan sağaltmanın, bünyesinde barındırdığı birçok unsur aracılığıyla, Orta Asya kökenli eski Türk inançları etrafında şekillenmiş olduğu görülmektedir. Gerek ocaklının kullandığı ifadeler, gerekse sağaltma esnasında gerçekleştirilen işlemler, Orta Asya kam veya baksı uygulamalarıyla büyük benzerlikler taşımaktadır. Bu araştırmanın konusunu, günümüzde Çavlu köyünde gelincik ocağı olan Fikriye Pınar’ın uygulamalarının tasviri ve tahlili oluşturmaktadır. Makale verileri, katılımlı gözlem ve derinlemesine mülakat teknikleriyle elde edilmiş ve deskriptif metot kullanılarak Dinler Tarihi açısından değerlendirilmiştir. Böylece Çavlu köyünde gelincik ocağı ve buna bağlı olarak yapılan uygulamaların gelecek nesillere aktarılması ve Türk kültür çalışmalarına katkı sağlanması amaçlanmıştır.

Keywords: