Özet:

Çocuk kitaplarının, çocukların ana dilinin güzelliklerinin farkına varmalarında, söz varlığının gelişmesinde önemli katkıları olduğu bilinmektedir. Bu nedenle çocuk kitaplarının dil özellikleri bakımından gelişigüzel hazırlanmaması gerekir. Kitapların, toplumun sosyo-kültürel yapısını yansıtan, dilin inceliklerini ortaya koyan deyim, ikileme, atasözü gibi söz varlığı ögelerinden ne kadar yararlandığı her yaş seviyesine göre belirlenmelidir. Bu çalışmanın amacı, çocuk edebiyatı alanındaki eserlerin söz varlığına ilişkin karşılaştırma yapmaktır. Bu araştırma, nitel veri analizi tekniklerinden betimsel tarama modeline göre desenlenmiştir. Araştırmanın verileri doküman incelemesi tekniğiyle elde edilmiş, içerik analizi ile çözümlenmiştir. Metin türlerine göre çocuk kitaplarında yer alan toplam ve farklı ikileme, deyim, atasözü sayıları; en sık kullanılan yüz ikileme, deyim ve atasözü incelenmiştir. Bu araştırmanın sonuçları şunlardır: En az ikileme çocuk destanlarında, en fazla ikileme çocuk şiirlerinde kullanılmıştır. Çocuk kitaplarının bütün türlerinde “bir bir, yavaş yavaş, kendi kendine, uzun uzun, el ele, sık sık, pırıl pırıl, ağır ağır, gece gündüz, yan yana, bol bol, çoluk çocuk” en sık kullanılan 100 ikileme içinde ortak olarak yer almaktadır. En az deyim kullanılan tür çocuk romanları, en fazla deyim kullanılan tür çocuk tiyatrosu metinleridir. Çocuk kitaplarında en sık kullanılan 100 deyim içinde “yola çıkmak, söz vermek, can vermek” ortak olarak yer almaktadır. En fazla atasözü kullanılarak yazılmış çocuk kitapları tiyatro türünde, en az atasözü kullanılarak yazılmış çocuk kitapları roman türündedir.

Anahtar Kelimeler: