Türkçe öğretimi ve yabancılara Türkçe öğretimi kitaplarında öğrenilen /duyulan/belirsiz/-miş’li geçmiş zaman” ve “rivayet” adlandırmalarıyla anlatılan, -mIş ve -(y)mIş biçim birimleriyle işaretlenen evidensiyel kategori; bağlama göre farklı durumlarda (bilgiyi başka kişiler ya da kaynaklar aracılığıyla elde elde eder; eylem ya da durumun kılınış sürecine değil sonucuna tanıklık eder; deneyimlerinden, alışkanlıklarından hareketle olayın gerçekleşip gerçekleşmediğinin çıkarımını yapar, bilgiye duyu organları aracılığıyla erişir; olayı sonradan hatırlar, farkına varır) kullanılır. Evidensiyel kategori, her dilde yoktur ya da dillerde farklı biçimlerde bulunur. Bu nedenle kategorinin yabancılara öğretimi konusunun önem arz ettiği ve bu doğrultuda yabancılar için Türkçe ders ve çalışma kitaplarında en çok hangi kullanımına/kullanımlarına yer verildiğinin, değinilmeyen kullanımı/kullanımlarının olup olmadığının belirlenmesi gerektiği düşünülmektedir. Bu bağlamda çalışmanın amacı, yabancılar için Türkçe ders ve çalışma kitaplarında evidensiyel kategorinin konu olarak yer aldığı ünitelerin (metinlerin, etkinliklerin) incelenmesidir. Nitel olan bu çalışmada A2 düzeyindeki ders ve çalışma kitapları amaçlı örnekleme yöntemiyle seçilmiştir. Yeni Hitit serisi (Ankara Üniversitesi TÖMER), Yedi İklim serisi (Yunus Emre Enstitüsü), İstanbul Yabancılar İçin Türkçe ders ve çalışma kitapları araştırmanın veri kaynağını oluşturmaktadır. Veriler, doküman incelemesi yoluyla toplanmış, betimsel çözümleme ile çözümlenmiştir. Çözümlemeler sonucunda kitaplarda en çok “Konuşur, bilgiyi başka kişiler ya da kaynaklar aracılığıyla elde eder ve aktarır” kullanımına yer verildiği, “konuşur, olayın gerçekleşip gerçekleşmediği sonucuna deneyimlerinden, alışkanlıklarından hareketle ulaşır” kullanımına hiç değinilmediği saptanmıştır. Kategorinin farklı kullanımları, mekanik etkinlik cümleleri içerisinde bir bağlam oluşturulmadan cümle bazında verilmiştir. Bazı kullanımlara az yerilmesi, bazılarına hiç değinilmemesi, etkinlik cümlelerinin bir bağlam oluşturulmadan öğrenene sunulması nedenleriyle evidensiyel kategori konusuna ders ve çalışma kitaplarında daha özenle çalışılmalıdır. -mIş/-(y)mIş biçim birimlerinin tüm kullanımları uygun bağlamlarda ve yeterli örneklerle kitaplarda temsil edilmelidir.
Türkçe öğretimi ve yabancılara Türkçe öğretimi kitaplarında öğrenilen /duyulan/belirsiz/-miş’li geçmiş zaman” ve “rivayet” adlandırmalarıyla anlatılan, -mIş ve -(y)mIş biçim birimleriyle işaretlenen evidensiyel kategori; bağlama göre farklı durumlarda (bilgiyi başka kişiler ya da kaynaklar aracılığıyla elde elde eder; eylem ya da durumun kılınış sürecine değil sonucuna tanıklık eder; deneyimlerinden, alışkanlıklarından hareketle olayın gerçekleşip gerçekleşmediğinin çıkarımını yapar, bilgiye duyu organları aracılığıyla erişir; olayı sonradan hatırlar, farkına varır) kullanılır. Evidensiyel kategori, her dilde yoktur ya da dillerde farklı biçimlerde bulunur. Bu nedenle kategorinin yabancılara öğretimi konusunun önem arz ettiği ve bu doğrultuda yabancılar için Türkçe ders ve çalışma kitaplarında en çok hangi kullanımına/kullanımlarına yer verildiğinin, değinilmeyen kullanımı/kullanımlarının olup olmadığının belirlenmesi gerektiği düşünülmektedir. Bu bağlamda çalışmanın amacı, yabancılar için Türkçe ders ve çalışma kitaplarında evidensiyel kategorinin konu olarak yer aldığı ünitelerin (metinlerin, etkinliklerin) incelenmesidir. Nitel olan bu çalışmada A2 düzeyindeki ders ve çalışma kitapları amaçlı örnekleme yöntemiyle seçilmiştir. Yeni Hitit serisi (Ankara Üniversitesi TÖMER), Yedi İklim serisi (Yunus Emre Enstitüsü), İstanbul Yabancılar İçin Türkçe ders ve çalışma kitapları araştırmanın veri kaynağını oluşturmaktadır. Veriler, doküman incelemesi yoluyla toplanmış, betimsel çözümleme ile çözümlenmiştir. Çözümlemeler sonucunda kitaplarda en çok “Konuşur, bilgiyi başka kişiler ya da kaynaklar aracılığıyla elde eder ve aktarır” kullanımına yer verildiği, “konuşur, olayın gerçekleşip gerçekleşmediği sonucuna deneyimlerinden, alışkanlıklarından hareketle ulaşır” kullanımına hiç değinilmediği saptanmıştır. Kategorinin farklı kullanımları, mekanik etkinlik cümleleri içerisinde bir bağlam oluşturulmadan cümle bazında verilmiştir. Bazı kullanımlara az yerilmesi, bazılarına hiç değinilmemesi, etkinlik cümlelerinin bir bağlam oluşturulmadan öğrenene sunulması nedenleriyle evidensiyel kategori konusuna ders ve çalışma kitaplarında daha özenle çalışılmalıdır. -mIş/-(y)mIş biçim birimlerinin tüm kullanımları uygun bağlamlarda ve yeterli örneklerle kitaplarda temsil edilmelidir.
Turkish teaching and foreigners Turkish teaching books learned / heard / unknown / written in the past time" and "rivayet" the evidence category marked by the units of the form of -mish and -(y)mish; in different circumstances according to the connection (the information is obtained through other persons or sources; witnesses the result not the process of making the action or situation; from the experiences, the habits, the explanation of whether the event does not occur, the information is accessed through the sensory organs; the event is later remembered, it is noticed). Evidence categories are not in each language or are in different forms in languages. Therefore, it is considered that the subject of teaching to foreigners of the category is of importance and in this regard it is necessary to determine which use/usages are most included in the Turkish lessons and workbooks for foreigners, whether their use/usages are not mentioned. In this context, the purpose of the study is to study the units (text, events) in which the evidence category is included in the Turkish lessons and workbooks for foreigners as the subject. The qualification in this study was selected by the method of sampling of lessons and workshops at the A2 level. New Hitit series (Ankara University TÖMER), Seven Climate series (Yunus Emre Institute), Turkish courses for Istanbul Foreigners and study books are the data source of research. The data is collected through the document examination, and resolved by visual analysis. As a result of the solutions, it has been found that the most in the books is the use of "speaker, obtains and translates information through other persons or sources", the use of "speaker, reaches the result of the event or not through his experiences, his habits and his movements" is never mentioned. The different uses of the category are given on the basis of sentences without a context in mechanical activity sentences. It should be more carefully studied in the lessons and worksbooks on the subject of the evidence category due to the reason for the lessons and worksbooks to be less included in some uses, to the reason for the fact that some are not referred to at all, to the reason for the fact that the activity phrases are presented to the student without a context. All the uses of the forms of the work must be represented in appropriate contexts and with sufficient examples in books.
Alan : Eğitim Bilimleri; Filoloji
Dergi Türü : Uluslararası
Benzer Makaleler | Yazar | # |
---|
Makale | Yazar | # |
---|