Özet:

Okuma ve yazma güçlüğü tanısı alan öğrenciler, öğrenme güçlüğü /özgül öğrenme güçlüğü olan bireyler olarak adlandırılmaktadır. Özgül öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin eğitim ortamlarında yaşadıkları zorlukların başında akademik performansta yaşanan güçlükler gelmektedir. Bu akademik güçlükler arasında en yaygın olarak görülenler ise okuma ve yazma becerilerinde ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı öğrenme güçlüğü olan ve normal gelişim gösteren ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin “okuma” ve “yazma” kavramlarına ilişkin algılarını metaforlar aracılığıyla incelemektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim deseni kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2022-2023 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde Konya il merkezinde ilkokul dördüncü sınıfta öğrenim gören 187 öğrenciden oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan öğrencilerin 100’ü normal gelişim gösteren öğrenci grubunda yer alırken 87’si öğrenme güçlüğüne sahiptir. Araştırmaya katılan öğrencilerin belirlenmesinde kolay ulaşılabilir ve ölçüt örnekleme tekniğine başvurulmuştur. Öğrenme güçlüğüne sahip olan öğrencilerin tanı almış olması ölçüt olarak kabul edilmiştir. Araştırmanın verileri metafor belirme formu ile toplanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre; okuma kavramına ilişkin normal gelişim gösteren öğrencilerin 8 kategoride 53 farklı metafor; öğrenme güçlüğüne sahip öğrencilerin ise 10 kategoride 54 farklı metafor ürettikleri görülmüştür. Yazma kavramına ilişkin ise, normal gelişim gösteren öğrencilerin 10 kategoride 62 farklı metafor; öğrenme güçlüğüne sahip öğrenciler ise 12 kategoride 55 farklı metafor üretmişlerdir. Araştırma sonuçlarına göre, her iki grupta okumaya ilişkin metaforlar beş ortak kategoride toplanırken, yazmaya ilişkin metaforlar dört ortak kategoride yer almıştır. Gerek okuma da gerekse yazmada, öğrenme güçlüğüne sahip öğrencilerin normal gelişim gösteren akranlarından farklı olarak okuma ve yazmanın olumsuz özelliklerine vurgu yapan metaforlar ürettikleri görülmüştür. Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda, yapılacak çalışmalara yönelik birtakım önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: