Özet:

Haber üretim süreçlerinin finanse edilmesinde ve kamusal yayıncılık anlayışının yeniden tesis edilmesinde önemli bir işleve sahip olan kitlesel fonlamalı gazetecilik, sağladığı fırsatlar nedeniyle tekelleşmiş ana akım medya kuruluşlarının karşısında alternatif olarak konumlandırılmaktadır. Gazeteciler için potansiyel okuyuculara ulaşmanın yollarından biri olan kitlesel fonlamalı gazeteciliğin Türkiye’de bağımsız bir yayıncılık anlayışı yaratıp yaratmadığını ortaya çıkarmayı amaçlayan bu çalışmada, çoğunlukla sosyal medya üzerinden habercilik yapan bağımsız ve patronsuz gazetecilerle derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında gazetecilere “kitlesel fonlamalı gazetecilik”, “alternatif medya”, “okur/izleyici etkileşimi”, “pandemi sürecinde habercilik”, “ana akım medyanın durumu”, “fon sağlayanların motivasyonu”, “şeffaflık” ve “güven ilkesi” gibi konularda yarı yapılandırılmış görüşme tekniğine uygun olarak hazırlanmış çeşitli sorular sorulmuş ve kitlesel fonlamalı gazeteciliğin Türkiye’deki durumu, uygulanış biçimleri, sağladığı olanaklar ve taşıdığı risklerin neler olduğuna yönelik ipuçları elde edilmeye çalışılmıştır. Gazeteciler ile yapılan görüşmeler sonrasında kitlesel fonlamalı gazeteciliğin ana akım medya kuruluşları karşısında alternatif bir yayıncılık modeli oluşturduğu sonucuna varılmıştır. Fikirlerin rahatça ifade edilmesi noktasında gazetecilere editöryal bağımsızlık sağlayan kitlesel fonlamalı gazetecilik, aynı zamanda kaygan bir zemine sahip olması nedeniyle bağımsız gazeteciler açısından birtakım riskler de barındırmaktadır. Sunduğu olanaklar, habercilik alanında çeşitliliğin artmasına katkısı ve demokratik katılımın sağlanması gibi olumlu yanlarıyla birlikte ekonomik desteğin sürekliliğinin sağlanmasının güç olması, zaman zaman siyasi yakınlıkların bu destekler üzerinde belirleyici olması, sosyal medya ve canlı yayınların yankı odası haline gelmesi ve kadın gazetecilerin maruz kaldığı dijital şiddet gibi nedenler, okur destekli kitlesel fonlamalı gazeteciliğin sorunları olarak ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler: