Özet:

Bu araştırmanın amacı, spor okullarına devam eden otizmli çocuğa sahip ebeveynlerin çocuk tabanlı değişkenlere göre stres ve başa çıkma düzeylerinin farklılaşıp farklılaşmadığını incelemektir. Araştırmanın örneklemini, Milli Eğitim Bakanlığı’na (MEB) bağlı Ankara, Diyarbakır, İstanbul, Mersin, Sakarya ve Şanlıurfa otistik çocuklar eğitim merkezlerinde eğitim almakta olan, 245 otistik çocuk ebeveynleri oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak DasGrupta (DasGupta 1992) tarafından geliştirilen ve Hovardaoğlu tarafından (Hovardaoğlu 1997) Türkçe geçerlik, güvenirlik çalışması yapılan “Stres Belirtileri Ölçeği (SBÖ) ve Folkman ve Lazarus tarafından (Folkman, 1988) geliştirilen, Şahin ve Durak tarafından (1995) Türkçe geçerlik, güvenirlik çalışması yapılan Stresle Başa çıkma Tarzları Ölçeği (SBTÖ) kullanılmıştır (Şahin ve Durak 1995). Araştırma verilerinin Kolmogorov-Simirnov testi analiz sonuçlarına göre veriler normal dağılım (p=.000< α = 0,05) gösterdiği için parametrik testler ile analiz yapılmıştır. Verilerin analizinde aritmetik ortalama, ilişkisiz ölçümlerde ortalama puanların karşılaştırılması için varyans analizi (One-Way ANOVA, Independentsamples t-test), iki değişken arasındaki farklılığın hangi ölçümden kaynaklandığını belirlemek için Tukey HSD testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular aşağıda özetlenmiştir. Sosyal güvence, anne çalışma durumu ve çocuğun yaş değişkenleri açısından stres belirtileri ölçeği’ne ait alt faktörlerin ortalamaları arasında istatiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuş, çocuğun cinsiyetine göre ise fark bulunmamıştır. Sonuç olarak, otizmli çocuğa sahip ebeveynlerin yaşam şekillerinin büyük ölçüde farklılaştığı, duygusal, endişeli ve daha soyut bir yaşamda stres belirtilerinin görülme olasılığının daha fazla olduğu anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler: