Özet:

Ülkeler arasında ekonomik sınırların kaldırıldığı ve rekabetin yoğun olarak yaşandığı günümüz dünyasında, uluslararasılaşma işletmeler için olmazsa olmaz hale gelmekte ve işletmeler başarılı olabilmek ve ayakta kalabilmek amacıyla uluslararasılaşma yoluyla yenilikçi bir politika izleyerek işletme değerini arttırma yoluna gitmektedirler. Bu çalışmanın amacı firmaların uluslararasılaşma için kullandıkları yöntemleri ve modelleri belirlemek ve uluslararasılaşmada tercih edilen kriterleri önem derecesine göre sıralamaktır. Bu doğrultuda, çalışma kapsamında Manisa’da faaliyet gösteren 72 firma ile online/e-posta yoluyla görüşülerek uluslararasılaşma yöntem ve modeli için kriterler geliştirilmiştir. Ve araştırmaya katılan firmalardan elde edilen veriler, işletmelerin uluslararasılaşmasında en çok kullanılan modelleri ve önem verilen ölçütleri belirlemek amacıyla çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemlerinden TOPSIS ile çözümlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, uluslararasılaşma modellerinden sırasıyla küresel doğan işletme modeli, uluslararasılaşmanın yenilik olarak görüldüğü model, aşamalı model ve ilişki ağları modeli; uluslararasılaşma yöntemlerinden ise Ticaret Müşavirlikleri, Ticaret ve Sanayi Odaları ile İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterlikleri ve uluslararası ihtisas fuarları en çok tercih edilen yöntemler olarak belirlenmiştir. Bu sonuçlardan hareketle çalışmada farklı kavramsal çerçevelerin yöntemsel ve teorik olarak güçlü ve zayıf yanları tartışılmış ve gerek işletmelere ve gerekse de teorisyenlere uluslararasılaşma yöntemi ve modeli ile ilgili önerilerde bulunulmuştur. Bu çalışmanın katkısı, uluslararası pazarlara açılmak isteyen Türk işletmelerine uluslararasılaşma modelinin ve kriterlerinin seçiminde yol göstermesi ve ayrıca uluslararasılaşma alanındaki literatüre yeni bir bakış açısı kazandırmasıdır.      

Anahtar Kelimeler: