Abstract:

Dikte yöntemi özellikle yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde dilin yapısını ve ses özelliklerini kavratmak amacıyla uygulanabilecek en etkili yöntemlerden biridir. Alan yazında özellikle bu konu ile ilgili çalışmanın olmaması ve öğrencilerin yazılarını değerlendirmede kullanılacak bir değerlendirme aracının bulunmaması bu çalışmanın çıkış noktasını oluşturmuştur. Bu araştırmanın amacı, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin dikte becerilerini tespit etmek ve öğrencilerin dikte yaparken harf düzeyinde, hece düzeyinde ve imla düzeyinde yaptığı yanlışları örneklerden yola çıkarak belirlemektir. Yapılan çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden olan genel tarama modelleri içerisinde yer alan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu İnönü Üniversitesi’nde Türkçe Öğretim ve Uygulama Merkezi’nde A2 düzeyinde öğrenim gören 62 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak öğrencilerin yazmış olduğu yazılar ve araştırmacı tarafından geliştirilen “Dikte Yanlışlıklarını Tespit Etmek İçin Kullanılan Dereceli Puanlama Anahtarı”dır. Araştırmada kullanılan ölçme aracının geçerliliğini tespit etmek için “içerik geçerliliği” uygulanmış, güvenirliğini sağlamak için Croonbach Alpha güvenilirlik katsayısı hesaplanmıştır. Öğrencilerin kağıtları “harf düzeyinde yapılan yanlışlıklar”, “hece düzeyinde yapılan yanlışlıklar, “imla düzeyinde yapılan yanlışlıklar” olmak üzere üç ana başlık altında incelenmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi, frekans ve yüzde içerikleriyle çözümlenerek örneklerle verilmiştir. Araştırmanın sonucunda Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin dikte yaparken en çok sözcüklerin yazımında en çok harf fazlalığı ya da harf değişikliği hatası yaptıkları tespit edilmiştir.

Keywords: