Özet:

Söz, tüm nitelikleriyle en temel kültürel dinamiktir. Toplumların kültür taşıyıcısı niteliğindeki sözlü kültür ürünlerinin en önemlilerinden biri atasözleridir. Atasözleri az sözle toplumların kültürel, sosyolojik, psikolojik vb. her yönünü yansıtan ürünlerdir. Öyleki Türklerin kültürel belleğinde ve dünya algısında çok önemli yere sahip olan demir, Türk atasözlerinde de kendine yer bulmuştur. Dolayısıyla “demir”le ilgili atasözlerin sayısı oldukça fazladır. Bu makalede, demirin farklı anlamlarını ele alan bazı atasözlerden hareketle, Türk toplumunun sosyo-kültürel ve psikolojik yapısı bağlamında demirin işlevselliği üzerinde durulmuştur. Türk sosyo-kültürel bağlamda “demir”in Türk toplumunun değerler sistemini nasıl yansıttığı da ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: