Özet:

Bu araştırma sınıf öğretmeni adaylarının ve okul öncesi öğretmeni adaylarının “Özel Eğitim” kavramına yönelik sahip oldukları algıları metaforlar aracılığıyla ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Çalışma nitel araştırma desenlerinden olgubilim desenine göre düzenlenmiştir. Bu araştırma 2015-2016 akademik yılın güz döneminde Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Eğitimi Anabilim Dalı ve Okul Öncesi Eğitimi Anabilim Dalında lisans eğitimi görmekte olan özel eğitim dersi almış 93 (43 erkek ve 50 kız) son sınıf öğretmeni adayı ve 62 (22 erkek ve 40 kız) son sınıf okul öncesi öğretmeni adayı ile yürütülmüştür. Veriler öğretmen adaylarından “Özel eğitim …… gibidir, çünkü ……” ifadelerin tamamlamasıyla elde edilmiştir. Toplanan veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiş ve yorumlanmıştır. Elde edilen bulgulara göre “Özel Eğitim” kavramı için sınıf öğretmeni adayları 77, okul öncesi öğretmen adayları 41 geçerli metafor üretmiştir. Üretilen bu metaforlar daha sonra ortak özellikleri ve benzetme yönleri dikkate alınarak kategorileştirilmiştir. Bu işlem sonucunda “Özel Eğitim” kavramı için hem okul öncesi hem de sınıf öğretmeni adaylarının metaforları altı kategori altında toplanmıştır. Öğretmen adaylarının “Özel Eğitim”e ilişkin genel olarak algılarının olumlu yönde olduğu görülmüştür. Okul öncesi öğretmeni adayları en çok “Güçlendirici ve Onarıcı Olarak Özel Eğitim” ve “Toplumsal Bilinç Sağlama Olarak Özel Eğitim” kategorilerinde metafor üretirlerken, sınıf öğretmeni adayları ise, “Dikkat, Özveri ve Çaba Ürünü Olarak Özel Eğitim” kategorisinde en çok metaforu üretmiştir. Öğretmen adaylarının “Özel Eğitim” kavramına yönelik oluşturdukları metaforlar içinde “Güç ve Zor olan Bir Yapı Olarak Özel Eğitim” kategorisinde olumsuz nitelikte metaforlara da rastlanılmıştır.

Anahtar Kelimeler: