Atıf Sayısı
1
Görüntüleme
196
İndirme
94
Sesli Dinleme
1
İslam dininin kısa zamanda geniş bir coğrafyaya yayılmasının ardından diğer dinî ve felsefî görüşlerle karşılaşmasının tabii bir sonucu olarak VIII. Yüzyılın başlarından itibaren bu değişik dinî ve felsefî görüşlerle mücadele etmeye başlamıştır. Bilindiği gibi ilk dönemlerde bu fikrî mücadele, Vâsıl b. Atâ’nın (ö. 131/748) öncülüğünde gelişen Mûtezile eliyle gerçekleşmiş ve İslam dininin esaslarını, kökleri Kur’ân’da yer alan aklî delillerle temellendirme faaliyeti ortaya çıkmıştır. Aynı dönemde dinde içtihadı temel bir ilke edinen ve Rey Okulu’nun kurucusu olan İmam Âzam Ebû Hanife (ö. 150/767) de benzer yöntemi kullanarak akaid alanında yeni bir oluşumun temellerini atmıştır. Bu oluşum, daha sonra öğrencilerinin faaliyetleri sayesinde Ehl-i Sünnet Kelam Okulları’ndan birini (diğeri Eş’ârîyye) teşkil etmiş ve aynı ilmi gelenekte yetişen Türk asıllı Semerkant’lı müçtehit âlim Ebû Mansur el-Mârürîdî (ö. 333/944) tarafından sistemleştirilerek Mâtüridiyye adıyla anılmıştır. Bu mezhebe mensup geç dönem âlimlerden biri olan Siracüddin Ali b. Osaman el-Ûşî (ö. 575/1179) tarafından 569/1174 yılında yazılan ve altmışaltı beyitten oluşan manzum akaid risalesi bu kelam okula bağlı yörelerde, özellikle Osmanlı Türk âlimleri nezdinde itibar görmüş nadir risalelerdendir. Tebliğimizde onun bu risalesine yapılmış şerheler hakkında kısa bilgiler verdikten sonra bazı değerlendirmeler yapılacaktır. Her beytinin son kelimesi Arapça’daki “lam” harfiyle sona erdiği için bu risâle el-Kasîdetü’l-Lâmiyye veya Türkçe olarak Lâmiyye-i Kelâmiyye adıyla da bilinir. Kütüphanelerde birçok yazma nüshasının bulunmasının yanı sıra âlimler tarafından da şerh edilmesi gördüğü rağbete işaret etmektedir. Emâlî Şerhlerinin bir kısmı Arapça, bir kısmı da Türkçe olarak hazırlanmıştır. Tespitlerimize göre Emâlî’ye on üç tane Arapça, dokuz tane de Türkçe şerh yapılmıştır. Hazırladığımız bildiri vesilesiyle daha önce literatüre intikal etmeyen yeni bir şerhini tespit ettik, bu da Osmanlı şeyhülislamlarından olan ve Kadızade Ahmet Efendi diye tanınan Ahmet b. Muhammed Emin el-İstanbûlî’ye (ö. 988/1580) ait bir şerhtir, adı Şerh-i Tercüme-i Lâmiyye’dir. Bildiride hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca Mütercim Âsım Efendi’ye (1235/1819) ait olan bu şerh Osmanlı Padişahı III. Selim’e ithaf edilen en hacimli ve en çok rağbet gören Merahu’l-meâlî fî şerhi’l-Emâlî adlı şerh hakkında da bilgi verilmiştir. Son olarak da Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Bekir Topaloğlu’nun ilmî bakış açısını yansıttığı ve yeni bir yaklaşımla yaptığı Emâlî Şerhi adlı eserde işlenen bilgilere yer verilmiş ve Osmanlı devri âlimlerince yazılan şerhlerle mukayesesi yapılarak kelam ilminin yeniden inşa edilmesi gerektiğine dikkat çekilmiştir.
As a result of the immediate spread of the Islamic religion into a broad geography, the VIII was the natural result of the encounter of other religious and philosophical views. From the beginning of the century, he began to fight with these different religious and philosophical views. As it was known in the early days of this battle, the Vâsül B. 13/748) The development of the Mûtezile was done with the hand and the activity of fundamentating the foundations of the Islamic religion, the roots of the Qur’an with the intellectual evidence. In the same time in the religion he had a basic principle taken and the founder of the King's School Imam Azam Abû Hanife. In 150/767, he used the same method to put the foundations of a new formation in the akaid field. This formation, afterwards, thanks to the activities of his students, formed one of the Ehl-i Sünnet Kelam Schools (the other Eş'ârîye) and grew up in the same knowledge tradition Turkish-born Semerkant's Madhtehit âlim Ebû Mansur el-Mârîîdî (e.g. 333/944 is called the Maturiya. This is one of the most famous cities in the world, and one of the most famous cities in the world, and one of the most famous cities in the world. Written by 575/1179) in 569/1174, and composed of six hundred and six-thirds, the manzum akaid resal is one of the rare resal that has been renowned in these places connected to the classroom, especially with the Ottoman Turkish scientists. We will be able to make a few reviews after giving a brief information about the charges made to this message. Because the last word of each beytin ends with the letter "lam" in Arabic, this is also known as al-Kasîdetü'l-Lâmiyye or Lâmiyye-i Kelâmiyye in Turkish. There are many books in the book, and there are many books in the book, and there are many books in the book, and there are many books in the book, and there are many books in the book. Some of them are in Arabic and some in Turkish. According to our findings, there were 13 Arabic and 9 Turkish charges made to Emali. With the occasion of the announcement we prepared, we found a new charity that has not previously invaded the literature, which is from the Ottoman shehulisms and known as Kadızade Ahmet Efendi to Ahmet b. Muhammad Emin al-Istanbûlî (e.g. 988/1580) is a sherh of the name Sherh-i Translate-i Lâmiyye. Information was provided in the statement. It also belongs to Mutercim Asim Efendi (1235/1819) this glorious Ottoman Padişah III. He is the one who gives righteousness to the wicked, the one who gives righteousness to the wicked, the one who gives righteousness to the wicked, the one who gives righteousness to the wicked. Finally, the University of Marmara Theological Faculty retired faculty member Prof. Dr. Bekir Topaloğlu reflected the scientific point of view and the information processed in the work named Emali Şerhi, which he made with a new approach, and the Ottoman era scientists have made a comparison with the charges written by the scientists, and it has been noted that the scientists should be reconstructed.
Alan : İlahiyat
Dergi Türü : Ulusal
Makale Detay 
Atıf Yapanlar
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
