Özet:

Tokatlı el-Kazâbâdî Osmanlı döneminde yaşamış, islam hukuku, tefsir, kelam ve tasavvuf konularında kendi dönemindeki âlimler gibi şerh ve haşiye tarzında eserler vermiştir. Bu çalışmada Kazâbâdî’nin hayatı, eserleri ve bu eserler içinden Fıkıh Usulü alanında yazmış olduğu ve hâlihazırda çeşitli kütüphanelerde yazma eser olarak bulunan “Hâşiyetü’l-usul ve gâşiyetü’l-füsûl ale’l-mukaddemâti’1-erba‘a” adlı eseri hakkında bilgi verilecektir. Bu eser müteahhirîn dönemi ulemâsının yoğun bir şekilde ilgisini çeken, üzerine çok sayıda şerh ve hâşiye yazılan Sadrüşşerîa’nın Tenkîhul-usûl ile buna yaptığı şerh olan et-Tavzih isimli fıkıh usulü kitabı içerisinde yer alan “Mukaddimetü’l-erbaa” bölümünün haşiyesidir. el-Mukaddimetü’l-Erbaa bölümünde Sadru’ş-şeria, hüsün-kubuh meselesini incelemiştir. Sadrüşşerîa’nın metni üzerine yazılan hâşiyelerin en önemlisi Eş‘arî anlayışına yakın duran Teftâzânî’nin et-Telvîh adlı eseridir. Teftâzânî bu eserinde ve özellikle de Mukaddimat bölümünde, Sadrüşşerîa’nın görüşlerini hem açıklamış, hem de tenkit etmiştir. Kazâbâdî de bu eserinde farklı görüşte olan Sadrüşşerîa ile Teftâzânî’nin yazdıklarını değerlendirmiş ve konuya yeni katkılarda bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler: