Özet:

Bu çalışmada, Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin uzman görüşü ve çıkartmalı okunabilirlik işlemine göre, okunabilirlik ve anlaşılabilirlikleri incelenmiştir. Bunun için ilk önce 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik ve anlaşılabilirlik düzeyleri, 12 Türkçe öğretmeninin görüşü alınarak zor, orta güçlükte ve kolay şeklinde sınıflandırılmıştır. Seçkisiz atama yöntemi ile 6, 7 ve 8. sınıf için zor, orta güçlükte ve kolay birer metin belirlenmiştir. Metinlerden çıkarılan sözcükleri tamamlamak için öğrenicilere farklı zamanlarda, her metin için bir ders saati süre verilmiştir. Bu işlemden elde edilen verilerin öğretmen görüşüyle tutarlı olup olmadığı değerlendirilmiştir. Öğretmenlerin kolay, orta güçlükte ve zor olarak belirttiği metinlerin çıkartmalı okunabilirlik işlemi puanlarının, 6. ve 8. sınıflar için tutarlı olduğu, fakat 7. sınıf için öğretmenler tarafından orta ve kolay olduğu belirtilen metinlerin, öğrenciler tarafından zor anlaşıldığı belirlenmiştir. Okunabilirlik formüllerine göre de Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin güçlük düzeylerinin genel olarak zor olduğu söylenebilir. Öğretmen görüşü ile çıkartmalı okunabilirlik işleminden elde edilen verilerin bütün sınıflar için birbirleriyle tutarlı sonuçlar vermemesi, ders kitaplarına alınan metinlerin seçiminde okunabilirlik ve anlaşılabilirlikte sorunların olduğunu; uzman görüşünün her zaman isabetli ve doğru sonuçlar veremeyeceğini göstermektedir. Ders kitaplarına alınacak metinler, sadece uzman görüşü ile belirlenmemeli, ders kitapları için metin seçiminde güvenilirliği artıran farklı yöntemlerden de yararlanılmalıdır.

Anahtar Kelimeler: