Özet:

Klasik Türk şiirinin 14. yüzyılda henüz kurulma aşamasında, şiir adına çoğu şeyin yerli yerine oturmadığı bir dönemde Seyyid Nesimî gür sesiyle, samimi üslubuyla orijinal bir tarz yaratmasını bilmiş ender şahsiyetlerdendir. Onun şairlik kudreti, ideolojik değerlendirmelerin gölgesinde kaldığı için Nesimî, sanatçı kimliğiyle hak ettiği yere gelememiştir. Şiirleri incelendiğinde onun yüz yıllar geçse de eskimeyecek bir şiir dili oluşturduğu görülür. Nesimî’nin şiirlerinin kalıcı olmasını sağlayan unsurların başında şüphesiz şahsî kabiliyeti, ruhundaki dalgalanmaları ifadedeki samimiyeti ve kullandığı her sözcükte iç dünyasını yansıtmasını bilen zekâsı gelmektedir. Klasik Türk şiirinde şekil özelliklerine önem verildiğinden bir şiirin aruz vezniyle, kafiyeli ya da redifli yazılması doğal bir ahenk oluşturmuştur; ancak şairler, asonans ve aliterasyon dediğimiz ses tekrarlarıyla ayrıca ses ve söz tekrarlarına dayalı çeşitli sanatlarla şiirdeki ahengi üst seviyeye çıkarma gayretine girmişlerdir. Nesimî de duygu ve düşüncelerini dilin bütün imkânlarını kullanarak ifade eder. Nesimî’nin Divan’ı incelendiğinde daha ilk beyitten başlayarak hemen hemen bütün şiirlerinde lirizm ve ahenk fışkıran dizelerle karşılaşılır. Onun şiirlerinin çoğunda ses orkestrasyonu ve müzikalite mükemmel bir ahenk oluşturmuştur. Şair, Klasik şiirde daha çok selâset kavramıyla ifade edilen ahengi temin etmek için özellikle ses ve söz tekrarlarına dayanan sanatlardan yararlanmıştır. Nesimî, şiirlerinde ruh halini dizelere dökerken yüksek sanat gücüyle sesin ve sözün büyüleyici yönünü kullanarak oluşturduğu atmosfere okuyanı/dinleyeni çekmesini bilmiştir.

Anahtar Kelimeler: