Özet:

2017 yılında güncellenen Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda temel dil becerilerinin yanında; öğrencilerin düşünme, anlama, sıralama, sınıflama, sorgulama, ilişki kurma, eleştirme, analiz-sentez yapma, değerlendirme gibi zihinsel becerilerinin geliştirilmesi de amaçlanmıştır. Türkçe dersinin bu amaca hizmet etmesi için hem ders kitaplarındaki soruların hem de öğretmenlerin ders ortamlarında ve sınavlarda sordukları soruların öğrencilerin üst düzey düşünme becerilerini geliştirecek biçimde hazırlanması gerekmektedir. Dolayısıyla öğrencilerin düşünme becerilerini geliştirmek için Türkçe derslerinde çeşitli metin türlerine yönelik olarak hazırlanan soruların nitelikli olması gerekmektedir. Çünkü Türkçe dersinde yürütülen bütün etkinlikler (dinleme, konuşma, okuma, yazma, dil bilgisi, görsel okuma ve sunu) metin bağlamı içerisinde ele alınmaktadır. Bu çalışmada Türkçe ve sınıf öğretmeni adaylarının farklı metin türlerine (dilin sanatsal işlevinin ön planda tutulduğu şiir ve öyküleyici metin türlerine) yönelik soru sorma becerilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2015-2016 akademik yılı bahar yarıyılında Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi ve Sınıf Öğretmenliği bölümlerinde öğrenim gören 138 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak 2 farklı metin türü (şiir ve hikâye) kullanılmış ve öğrencilerden bu metinlere yönelik anlama/kavrama soruları hazırlamaları istenmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmıştır. Verilerin yorumlanmasında ise betimsel analizden yararlanılmıştır. Öğretmen adaylarının hazırladıkları sorular, yenilenen Bloom taksonominin bilişsel alan basamakları olan ‘hatırlama, anlama, uygulama, analiz etme, değerlendirme ve yaratma’ düzeyleri esas alınarak incelenmiştir. Yapılan analiz sonucunda öğretmen adaylarının üst düzey düşünme becerilerini geliştirici nitelikte sorular hazırlamada yetersiz oldukları tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: