Özet:

Oyun, insanın var olmasıyla başlayan gelişimini günümüze kadar sürdüren oldukça köklü ve önemli bir olgudur. Toplum ve kültürün ayrılmaz parçası olan, sözlü kültürün önemli bir bölümünü oluşturan çocuk oyunları, sadece eğlence veya boş zaman geçirme etkinliği değildir. İnsanlar, duygularını ve gerçekleştirmek istediklerini oyunlar aracılığıyla birbirlerine aktarırlar. Çocuklarla iletişim kurmanın en doğal yollarından biri oyunlardır. Çocukların oynadıkları oyunlar, onların bilişsel ve duyuşsal dünyalarını yansıtmaları yanında sosyo-kültürel boyutlar da taşımaktadır. Çocuğun gelişiminde önemli bir yere sahip olan oyun, günümüzde teknolojik değişimler ve gelişmelerden etkilenmeye başlamıştır. Dolayısıyla çocukların oyun anlayışları, oyunların kişi sayısı, şekli, gerekli araç ve gereçleri ile oyun ortamları da hızlı bir değişim süreci geçirmektedir. Bu süreç, geleneksel oyunların giderek unutulmasına yol açmaktadır. Bu nedenle, kuşaktan kuşağa aktarılan oyunların korunma altına alınması gerekmektedir. Diğer nesillere aktarılacak oyunlar aracılığıyla sözlü gelenekler ve somut olmayan mirasın bir bölümü bu sayede korunmuş olacaktır. Bu makalede Emirdağ yöresinde geçmişte oynanan ve günümüzde unutulmaya yüz tutmuş çocuk oyunları derlenerek tanıtılmaya çalışılacak, oyunların işlevsel geçmişi analiz edilecektir. Yöre kültüründen alan araştırması yöntemiyle, derlenmiş toplam 25 oyun; adları, oyun alanları, oyuncular, oyunun zamanı, kullanılan araç ve gereçler, oyun sonundaki cezalar ve ödüller de dikkate alınarak değerlendirilmiştir. Çalışmada, Emirdağ yöresinde geçmişten günümüze gelen birbirinden farklı 25 çocuk oyununun künyesi çıkarılmıştır; ayrıca kültürün bir parçası olan söz konusu oyunların çocukların bilişsel, duyuşsal, psiko-motor, sosyal ve kültürel gelişimlerine katkıları ve eğitimdeki işlevleri üzerinde durulacaktır. Araştırmanın sonunda ise geleneksel çocuk oyunlarının bireysel kimliğin ve milli benliğin oluşmasındaki önemi ve ortak kültürel değerlerden biri olarak kuşaktan kuşağa aktarılmasına yönelik önerilerde bulunulacaktır.

Anahtar Kelimeler: