Özet:

Bu çalışma “100. Yılında Türk ve Anzak Halklarının Çanakkale Savaşı ve Şehitliği Algısı” adlı projenin, Çanakkale Şehitliğini ziyarete gelen Türk halkının sosyo-bilişsel eğilimleri ve yabancı algıları değişkenleri arasındaki ilişkiyi ölçmeye dönük olarak projenin bir kısmını kapsamaktadır. Batılı devletlerin I. Dünya Savaşını, bütün dünyaya yayma çabalarının bir sonucu olarak Osmanlı Devleti de bu kanlı savaşın içinde kendisini bulmuştur. Bu savaşın bir parçası olarak Müttefiklerin birçok maksatla Çanakkale Boğazını geçme çabası, Türk tarihi açısından önemli sonuçlar doğurmuştur. Müttefikler, bir yıla aşkın sürdürdükleri kuşatmayı 9 Ocak 1916’tı tarihi itibariyle kaldırarak ve yenilgiyi de kabul ederek geri dönmek zorunda kaldıklarında, arkalarında her iki taraftan yarım milyon insan zayiatı bırakmışlardır. Türk milleti açısından çok pahalıya mal olan Çanakkale Savaşı, özgüvenin yeniden tesis edildiği bir milat ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasına giden yolu açan bir zafer olarak zihinlerdeki yerini almıştır. Büyük bir külfet karşılığında elde edilen Çanakkale zaferi, Türk insanı açısında tarihte yaşanmış olan önemli bir olaydan daha fazlası olmuştur. Çanakkale Savaşı’nın Türk halkının nezdindeki bu değerinden dolayı, Yarımada’da mücadele verilen yabancılara karşı da bir tutum gelişmiştir. Ancak, aradan geçen bir asır içerisinde bu tutum, düşman algısından barışa doğru bir dönüşüm de göstermiştir. Türk halkında, Çanakkale’yi kendisini yok etmek için gelenlere karşı bir varoluş mücadelesi vererek milletin kaderinin yeniden tayin edildiği yer olarak görme algısının olduğu da bu çalışmada görülmüştür. Çalışma, savaşın 99. yılında Yarımada’ya gelen 475 Türk ziyaretçi üzerinde gerçekleştirilmiştir. Sosyo-bilişsel özellikler ve Türk insanının yabancı algısı değişkenleri Ki-kare testine tabi tutularak aralarında anlamlı bir ilişki olup olmadığının analizi yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler: