Özet:

Bu araştırmada, BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs’a ilişkin iyi niyet misyonu ve bununla ilgili birtakım kararlar ele alınmıştır. Bundan hareketle araştırmada, BM Genel Sekreteri’nin iyi niyet misyonunun ne olduğu, uygulamadaki değişiklikleri ve buna dair alınan birtakım kararların analizleri yapılarak incelenmesi amaçlanmıştır. Aslında Kıbrıs sorununun BM çerçevesinde barışçı, hakça ve kalıcı bir çözüme kavuşturulmasıyla ilgili çabalar, her iki tarafa da geniş manevra sahası sağlamıştır. Her şeyden önce 1974’ten sonra konuya doğrudan müdahil olan taraflar daha rahat hareket etme şansını elde etmişlerdir. Bu rahatlık, çatışma alanını ve şiddetini daha da artırmıştır. Bu tehlikeli durum, sadece adadaki Kıbrıs Türk ve Rum halklarını etkilemiş, Türkiye ve Yunanistan’ın da bu meseleye katılmasına neden olmuştur. Özellikle BM’nin Kıbrıs’ta ‘barışçı çözümsüzlükten’, ‘barışçı çözüme’ ulaşmadaki başarısızlığı bu yönü ile dikkat çekicidir. Zira taraflar, BM platformunu kalıcı bir çözüme ulaşmak yerine, karşı tarafı yenilgiye uğratmak için kullanmışlardır. Bu koşullar sürdükçe, Gali ve Annan gibi iddialı Genel Sekreterlerin bu sorunu kolayca çözemeyeceği ortadadır. Bundan hareketle Genel Sekreter’in belirlenen yetkileri, iki yönden incelenmesi gerekmiştir. Bunlardan birincisi, Genel Sekreter’in Güvenlik Konseyi’nden aldığı yetkileri, Kıbrıs’ta iki ayrı egemen toplumun mevcudiyetinin tanınmasına yönelik bir zemin üzerinde kullanılıp kullanılamadığı, diğeri de Genel Sekreter’in ‘iyi niyet’ misyonunun ‘arabuluculuğa’, daha sonra ‘hakemliğe’ dönüşüp dönüşmediği ve dönüşmüş ise bunun nasıl icra edilip edilemeyeceğinin belirlenmesidir. Bu gerçekten hareketle araştırma, üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde BM’nin anlaşmazlıkların çözümü için uyguladığı barışçı yöntemler ele alınmış, ikinci bölümde Genel Sekreteri’nin iyi niyet misyonunun temel özellikleri ve bununla ilgili alınan birtakım kararların analitik değerlendirmesi yapılmış, üçüncü ve son bölümde ise BM Genel Sekreterliği’nin Kıbrıs meselesindeki tavrının nedenleri ve sonuçları değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: